Πέντε χρόνια Μνημόνια: Καιρός να βγουν συμπεράσματα

Από διαδήλωση του 2010 ενάντια στο πρώτο μνημόνιο

Μπροστά στο μνημόνιο της κυβέρνησης «πρώτη φορά Αριστεράς», καταρρέει σαν χάρτινος πύργος ο μύθος ότι μπορεί ο λαός να δει καλύτερες μέρες, περιμένοντας λύσεις μέσα από την εναλλαγή της αστικής διακυβέρνησης, μέσα από τις αναμορφώσεις του αστικού πολιτικού συστήματος.

Η εργατική τάξη, ο λαός ας κάνει ένα λογαριασμό, παίρνοντας ως αφορμή ειδικά τα τελευταία 5 χρόνια που εκδηλώθηκε η καπιταλιστική κρίση και να μετρήσει: Μήπως πρέπει να το «πάρει αλλιώς»; Να δει ότι αυτοί που κάθε φορά του υπόσχονταν ότι με μια ψήφο θα αλλάξουν όλα, αρκεί να φύγει η μια κυβέρνηση για να έρθει η άλλη, στην ουσία κάθε φορά ζητούσαν τη συναίνεσή του για τη συνέχιση στον ίδιο βάρβαρο αντιλαϊκό δρόμο.

Το έργο είναι χιλιοπαιγμένο

Δεν υπάρχει μέχρι τώρα κυβερνητική σύνθεση και εναλλαγή, που ο λαός να μην την έχει ζήσει και να μην την έχει πληρώσει πανάκριβα. Μέχρι το 2009 ήταν ο δικομματισμός. Η εναλλαγή ΠΑΣΟΚ - ΝΔ και ΝΔ - ΠΑΣΟΚ. Κάθε φορά, όμως, η επίθεση γινόταν και σφοδρότερη.

Για παράδειγμα, τον Οκτώβρη του 2009 ήρθε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, που με το σύνθημα «λεφτά υπάρχουν» και ότι «η χώρα χρειάζεται διαφορετικό τρόπο ανάπτυξης», ήρθε ο Γ. Παπανδρέου ως ο «σωτήρας» που θα γλίτωνε τη χώρα από την αποτυχημένη νεοφιλελεύθερη διαχείριση της Δεξιάς. Δύο μήνες μετά την εκλογή του και μετά από «σκληρές διαπραγματεύσεις» με την ΕΕ, ξεκίνησε τις βαθιές ανατροπές στην Κοινωνική Ασφάλιση, τις περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες, την παραπέρα αντιδραστικοποίηση της δημόσιας διοίκησης, τη θέσπιση νέου φορολογικού συστήματος προς όφελος των μεγαλοεπιχειρήσεων και την επέκταση της λιτότητας για τα λαϊκά στρώματα.

Στις 23 Απρίλη του 2010, από το Καστελόριζο και με το πρόσχημα ότι «αν δε γινόταν προσφυγή και αν δεν υπήρχε ο μηχανισμός, η χώρα θα είχε χρεοκοπήσει», ανήγγειλε την προσφυγή της χώρας στο μηχανισμό στήριξης της τρόικας ΕΕ, ΕΚΤ, ΔΝΤ. Ο πρωθυπουργός τότε Γ. Παπανδρέου και η Γερμανίδα καγκελάριος «συμφώνησαν ότι η απόφαση να χορηγηθεί οικονομική στήριξη» θα εκτελεστεί όταν «ολοκληρωθεί η συμφωνία επί ενός προγράμματος» που θα καταλήξουν ΕΕ, ΔΝΤ και ΕΚΤ και όταν «οι φορείς αυτοί επιβεβαιώσουν ότι υφίσταται απειλή στην οικονομική σταθερότητα της Ευρωζώνης». Με άλλα λόγια, ήρθε το μνημόνιο 1, ενώ οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί ήταν σε πλήρη εξέλιξη. Να σημειωθεί ότι η ΝΔ δεν ψήφισε το μνημόνιο 1, ωστόσο ψήφιζε στη συνέχεια τα βάρβαρα νομοσχέδια, ενώ με το πρόγραμμά της, τα λεγόμενα «Ζάππειο 1» και «Ζάππειο 2», κατήγγειλε τα μνημόνια και υποσχόταν ότι θα τα σκίσει. Αυτά τα μνημόνια που στη συνέχεια υπηρέτησε.

Ετσι από το «λεφτά υπάρχουν» και τα «σοσιαλιστικά» του Γ. Παπανδρέου είδε ο λαός: Μείωση μισθών και συντάξεων στον ιδιωτικό τομέα. Αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης και μείωση των συντάξεων. Ανατροπή των εργασιακών σχέσεων με επέκταση της ελαστικής απασχόλησης. Εναρξη των διαδικασιών για κατάργηση των Συλλογικών Συμβάσεων και της απελευθέρωσης των απολύσεων.

Το Νοέμβρη του 2011 και μετά από μεγαλειώδη συλλαλητήρια του ΠΑΜΕ με εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένων να κατεβαίνουν στους δρόμους, ήρθε η τρικομματική κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ - ΝΔ - ΛΑΟΣ για να επιβάλει ...τη σταθερότητα. Ο πρωθυπουργός της κυβέρνησης αυτής, Λ. Παπαδήμος, έβαλε στο λαό το δίλημμα του κεφαλαίου «ευρώ ή δραχμή», «εντός ή εκτός Ευρωζώνης». Επιδόθηκε στον ωμό εκβιασμό για υποταγή στα νέα μέτρα σφαγής του, λόγω δανειακής σύμβασης για την «αντιμετώπιση του χρέους» και τη σωτηρία του κεφαλαίου στην Ευρωζώνη. Ετσι, το Φλεβάρη του 2012, πέρασε το μνημόνιο 2. Τα διλήμματα που σερβίρισε στο λαό ήταν της αστικής τάξης, καθώς ήταν σε πλήρη εξέλιξη οι ενδοϊμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί ανάμεσα στα τμήματα του κεφαλαίου, για το ποιο θα βγει λιγότερο χαμένο από την κρίση και τα σενάρια της διάσπασης της Ευρωζώνης, εξαιτίας του βαθέματος της κρίσης και υπερχρέωσης των χωρών Ιταλίας, Ισπανίας, Πορτογαλίας, αλλά και Γαλλίας. Γινόταν λόγος και τότε για ζώνη ισχυρού ευρώ, από Γερμανία, Αυστρία, Ολλανδία, Φινλανδία κ.λπ. Και βέβαια, εμφανίστηκαν σενάρια αποπομπής της Ελλάδας, λόγω της υπερχρέωσης.

Μετά το δικομματισμό ήρθε ο διπολισμός

Ακολούθησαν οι εκλογές του Μάη και του Ιούνη του 2012, που ουσιαστικά καταγράφηκε το τέλος του δικομματισμού, για να αντικατασταθεί από το διπολισμό. Σχηματίστηκε η κυβέρνηση ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΔΗΜΑΡ, με τον ΣΥΡΙΖΑ να έχει ήδη «αποψιλώσει» ένα σημαντικό μέρος του ΠΑΣΟΚ και να εμφανίζεται ως ένας από τους δυνατούς μοχλούς στην αναμόρφωση του αστικού συστήματος. Στα προσόντα του καταγράφηκε η λυσσαλέα προσπάθεια να χτυπήσει το ΚΚΕ, να ευνουχίσει κάθε προσπάθεια ριζοσπαστικοποίησης τμημάτων του λαού που άρχισαν να αντιλαμβάνονται ότι τα προβλήματα δε λύνονται με την εναλλαγή κυβερνήσεων.

Η νέα συγκυβέρνηση, δύο μήνες μετά το σχηματισμό της, δηλαδή από τον Αύγουστο κιόλας, ξεκίνησε τη σφαγή. Ο πρωθυπουργός της, Κ. Σαμαράς, σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση που είχε εκδοθεί, «εισηγήθηκε ότι πρέπει να γίνει δεκτή, ως αναγκαία προϋπόθεση για την παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη και τη δυνατότητα περαιτέρω διαπραγμάτευσης, η περικοπή των δημοσίων δαπανών κατά 11,5 δισ. ευρώ». Ετσι ξεκίνησε ο νέος γύρος του μακελειού σε μισθούς, συντάξεις, επιδόματα, δαπάνες για την Υγεία, την Παιδεία, την Πρόνοια, το πλιάτσικο στη δημόσια περιουσία.

Απέναντι στην αγανάκτηση και την οργή του λαού, ο ΣΥΡΙΖΑ συνέχισε ακάθεκτος την καλλιέργεια αυταπατών. Πατώντας στη φθορά στη λαϊκή συνείδηση που είχαν υποστεί κυρίως το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ, γιατί με τους 300 εφαρμοστικούς νόμους είχαν στείλει ήδη το λαό στην κόλαση, πρόβαλλε τη δυνατότητα καλύτερης αναδιαπραγμάτευσης μέσα στην ΕΕ, τη δυνατότητα ανακούφισης του λαού χωρίς συγκρούσεις με το κεφάλαιο, αλλά και την εξουσία του. Επιδόθηκε στις γνωστές αερολογίες, αρχικά περί «κατάργησης των μνημονίων με ένα νόμο και ένα άρθρο» και μονομερούς διαγραφής του χρέους. Που στη συνέχεια και μέχρι τις εκλογές της 25ης Γενάρη, έγιναν «όχι μονομερείς ενέργειες» και διάλογος με όλες τις ενώσεις του κεφαλαίου, από τον ΣΕΒ μέχρι στο Σίτι του Λονδίνου, προφανώς για να πάρει το χρίσμα του καλύτερου διαχειριστή των συμφερόντων του εγχώριου κεφαλαίου, των μονοπωλίων.

Τώρα, το «στις 25 ψηφίζουμε στις 26 φεύγουν», το «σκίσιμο του μνημονίου» έγιναν τρίτο μνημόνιο, νέα σφοδρή ολομέτωπη επίθεση σε βάρος του λαού, νέα σφαγή των εργατικών - λαϊκών συμφερόντων που είχαν απομείνει όρθια, για την καπιταλιστική ανάπτυξη. Τα επιχειρήματα ίδια και απαράλλαχτα, που δεν είναι άλλα από τα διλήμματα του ντόπιου κεφαλαίου: «Μνημόνιο ή χρεοκοπία», «μνημόνιο ή Grexit», «ευρώ ή δραχμή», «αυτό είναι το ευρωπαϊκό πλαίσιο και δε γίνεται αλλιώς», ενώ παράλληλα ο λαός σπρώχνεται όλο και βαθύτερα στους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς που συνεχώς οξύνονται.

Καμία απογοήτευση. Υπάρχει διέξοδος και είναι στο χέρι του λαού

Οι παραπάνω εξελίξεις δεν πρέπει να οδηγήσουν όσους εργαζόμενους, ανθρώπους από τα φτωχά λαϊκά στρώματα με ριζοσπαστικές διαθέσεις, στην απογοήτευση, την παραίτηση. Δεν πρέπει να οδηγήσουν στην άποψη ότι τίποτα δεν αλλάζει, τα πράγματα πάντα ίδια θα είναι. Αδιέξοδη είναι η αναζήτηση λύσεων εντός του σημερινού πλαισίου, του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης, της συμμετοχής στην ΕΕ ή σε άλλες ιμπεριαλιστικές συμμαχίες. Η αναζήτηση λύσεων υπέρ του λαού μέσα σ' αυτό το πλαίσιο είναι πράγματι ανώφελη. Αυτό που πρέπει να κατανοηθεί, είναι η αναγκαιότητα της ρήξης, της σύγκρουσης με αυτό το πλαίσιο, η αναγκαιότητα δηλαδή να αλλάξει το πλαίσιο. Ρήξη και σύγκρουση που δεν αφορά κάποιο απροσδιόριστο αόριστο μέλλον, κάποια «Δευτέρα Παρουσία». Η αναγκαιότητά της είναι σήμερα δεδομένη. Το ζήτημα είναι να πιστέψουν οι εργαζόμενοι, τα φτωχά λαϊκά στρώματα, ένα σημαντικό τμήμα τους σε αυτή τη δυνατότητα. Να γίνει κατανοητό ότι δεν έχουν άλλη λύση, δεν μπορεί να συνεχίσουν να περιμένουν, να προσδοκούν φιλολαϊκές αλλαγές από κυβερνητικές εναλλαγές, δημοψηφίσματα και ό,τι άλλο βγάλει η κάλπη - η κάθε κάλπη - όποτε και αν στηθεί. Δεν έχουν, λοιπόν, άλλη επιλογή από αυτή της οργάνωσης, της συσπείρωσης στο εργατικό - λαϊκό κίνημα. Σε ένα κίνημα που δε θα γίνεται χειροκροτητής κυβερνήσεων αστικής διαχείρισης, δε θα μπαίνει κάτω από ξένες για το λαό σημαίες. Ένα κίνημα που θα παλεύει χειραφετημένο από κάθε αδιέξοδη για το λαό επιλογή εντός του σημερινού πλαισίου, θα έχει αντικαπιταλιστικό - αντιμονοπωλιακό προσανατολισμό, θα δίνει τη μάχη της αντίστασης, της αλληλεγγύης, ανοίγοντας ταυτόχρονα το δρόμο για την ανατροπή της εξουσίας των μονοπωλίων, του κεφαλαίου, για να μπορέσει να έρθει ο λαός πραγματικά στην εξουσία.

Το άρθρο αναδημοσιεύεται από τον «Κυριακάτικο Ριζοσπάστη» της 26ης Ιούλη 2015.