Από τη μέρα που ξεκίνησαν οι συζητήσεις με το κουαρτέτο για τη δεύτερη αξιολόγηση μέχρι την περασμένη Τετάρτη (παραμονή της τελευταίας συνάντησης) έχουν εκδοθεί καμιά δεκαριά non paper. Τα περισσότερα από το υπουργείο Οικονομικών, ένα από το υπουργείο Οικονομίας (Σταθάκης) και ένα από το ΥΠΕΝ (Σκουρλέτης).
Αν εξαιρέσουμε τρία non paper, τα υπόλοιπα θυμίζουν ωρολόγιο πρόγραμμα: αναφέρουν απλά ποιοι υπουργοί και ποιες ώρες θα συναντηθούν με τους τροϊκανούς.
Κι εκείνα, όμως, τα non paper που υποτίθεται ότι περιείχαν «ειδήσεις» θύμιζαν χρησμούς της Πυθίας. Του Σκουρλέτη, για παράδειγμα, έγραφε ότι «διαπιστώθηκε σύμπτωση απόψεων ως προς την πρόοδο των ζητημάτων στη βάση των συμφωνηθέντων», εξυπηρετώντας περισσότερο το σχέδιο εκτόνωσης της σύγκρουσης του υπουργού ΠΕΝ με το Μαξίμου. Ομως, ακόμα και οι πυθιακοί χρησμοί καμιά φορά αποκρυπτογραφούνται. Αυτό ισχύει για ένα non paper που εκδόθηκε το μεσημέρι τις περασμένης Δευτέρας, από το γραφείο Τύπου του υπουργείου Οικονομικών και έλεγε τα εξής:
«Ολοκληρώθηκε η συνάντηση του υπουργού Οικονομικών Ε. Τσακαλώτου και του αν. υπουργού Γ. Χουλιαράκη με τους επικεφαλής των θεσμών. Στη συνάντηση με θέμα τα Δημοσιονομικά ανταλλάχτηκαν απόψεις αναφορικά με το μέγεθος της δημοσιονομικής βάσης. Συμφωνήθηκε, από κοινού, να υπάρξει ανταλλαγή πληροφοριών και περαιτέρω μελέτη των δημοσιονομικών στοιχείων, ώστε να ακολουθήσουν πιο εμπεριστατωμένες συζητήσεις αναφορικά με τον προϋπολογισμό του 2017 και τον προγραμματισμό επίτευξης των συμφωνηθέντων δημοσιονομικών στόχων» (οι εμφάσεις δικές μας).
Σημειώνουμε ότι η άτυπη αυτή ενημέρωση περιγράφει εμπλοκή σε ό,τι αφορά τα δημοσιονομικά ζητήματα, η υπέρβαση της οποίας θα επιχειρηθεί στον επόμενο γύρο (περί τα μέσα Νοέμβρη θα επιστρέψει το κουαρτέτο, ενώ στο μεταξύ θα εργάζονται τα τεχνικά κλιμάκια). Επίσης, σημειώνουμε με έμφαση το γεγονός ότι δεν υπάρχει δραματοποίηση, υψηλοί τόνοι και συγκρουσιακό κλίμα. Είναι σαν να περιγράφει μια συζήτηση μεταξύ τεχνοκρατών, οι οποίοι δεν εκπροσωπούν διαφορετικές κατευθύνσεις και θα συμφωνήσουν όταν λάβουν γνώση όλων των στοιχείων. Δεν υπάρχει, δηλαδή, το παλιό ψευτο-συγκρουσιακό κλίμα «από εκεί η νεοφιλελεύθερη τρόικα - από εδώ ο αριστερός ΣΥΡΙΖΑ» (μόνο ο θλιβερός -και άθλιος- Κατρούγκαλος επιμένει να τα λέει αυτά).
Τι κρύβεται πίσω από τις γραμμές αυτού του non paper; Πρώτο, ότι η κυβέρνηση δε θα μπορέσει άλλο να καθυστερήσει τη σύνταξη Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος για την περίοδο 2017-2019. Και θα το συντάξει προβλέποντας «πρωτογενές πλεόνασμα» για το 2019 (τον επόμενο χρόνο από τη λήξη του τρίτου Μνημόνιου, δηλαδή) ύψους 3,5% του ΑΕΠ, καταγράφοντας μια ακόμα ήττα στο επίπεδο της προπαγάνδας. Ομως, η εμπλοκή στη διαπραγμάτευση με τους τροϊκανούς δεν αφορά τόσο τον καθορισμό των μεγεθών ενός Μεσοπρόθεσμου, που μάλλον δεν έχουν αρχίσει να τα συζητούν, όσο τη λήψη κάποιων άμεσων δημοσιονομικών μέτρων, προκειμένου να «βγει» ο προϋπολογισμός του 2017.
Στην κορυφή αυτών των μέτρων είναι το αφορολόγητο. Το ΔΝΤ έχει γράψει καθαρά στη λεγόμενη ενδιάμεση έκθεσή του (δεν έχει σχέση με το Μνημόνιο), ότι είναι απαράδεκτο στην Ελλάδα οι μισοί μισθωτοί να είναι αφορολόγητοι, ενώ στην Ευρωζώνη το ποσοστό αυτό είναι 8%. Εχει επιβεβαιωθεί και από κυβερνητικά χείλη, πλέον, ότι υπάρχει και έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας που προτείνει αφορολόγητο 5.000 ευρώ το χρόνο! Και βέβαια, δε διαφεύγει της προσοχής μας το γεγονός ότι αυτή τη φορά ο Τσακαλώτος ζορίστηκε πολύ για να κάνει μια off the record δήλωση ότι δεν προτίθεται να συμφωνήσει σε μείωση του αφορολόγητου. Απέφυγε, δηλαδή, να επαναλάβει εκείνα τα… ηρωικά της περασμένης άνοιξης.
Τον περασμένο Απρίλη, ο Τσακαλώτος δήλωνε στη Βουλή ότι δεν είναι διατεθειμένος να καταθέσει νομοσχέδιο με αφορολόγητο χαμηλότερο από τα 9.100 ευρώ. Το Μάη, κατέθεσε νομοσχέδιο με αφορολόγητο 8.636 ευρώ, που αυξάνεται μόνο ανάλογα με τα τέκνα του φορολογούμενου. Με το γνωστό τσογλανίστικο θράσος που τον διακρίνει, δήλωσε ότι έκανε έναν «συμβιβασμό ο οποίος προστατεύει τις οικογένειες με παιδιά» κι ότι «μια αριστερή κυβέρνηση κράτησε το υψηλότερο αφορολόγητο σχεδόν σε όλη την Ευρώπη». Μη δίνετε, λοιπόν, καμιά βάση στα όσα με την ίδια… κατηγορηματικότητα δηλώνει σήμερα (ότι δεν πρόκειται να πειραχτεί το αφορολόγητο). Το έχει μάθει καλά πια το παιχνίδι της εξαπάτησης και του κατευνασμού. Το αφορολόγητο θα μειωθεί. Το ερώτημα είναι πόσο θα μειωθεί.
Αναφερθήκαμε εν εκτάσει στο αφορολόγητο γιατί είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του περιεχόμενου της «σκληρής διαπραγμάτευσης». που κάνουν οι συριζαίοι. Οταν υπάρχει ένα συμφωνημένο πλαίσιο (οι στόχοι του τρίτου Μνημόνιου), διαπραγμάτευση μπορεί να γίνει μόνο στη φάση των εκτιμήσεων. Δηλαδή, να λένε οι τροϊκανοί ότι αυτά θα είναι τα νούμερα σε έσοδα και δαπάνες, να λέει η κυβέρνηση ότι θα είναι κάποια άλλα και να τα βρίσκουν κάπου στη μέση. Οταν όμως φτάνουμε στη φάση του απολογισμού, τότε δε χωράει διαπραγμάτευση. Τότε πρέπει να ληφθούν πρόσθετα μέτρα προκειμένου να καλυφθεί η απόκλιση από το στόχο.
Επομένως, το μόνο που διαπραγματεύονται είναι πόσο μεγάλο θα είναι το πακέτο των νέων αντιλαϊκών δημοσιονομικών μέτρων και πότε θα εφαρμοστεί το καθένα απ' αυτά. Είναι σαν να διαπραγματεύονται τον τρόπο με τον οποίο θα εκτελέσουν κάποιον που καταδίκασαν σε θάνατο (με αγχόνη, με γκιλοτίνα, με τυφεκισμό, με ηλεκτρική καρέκλα ή με θανατηφόρο ένεση).
Μολονότι τα εργασιακά είναι το κορυφαίο θέμα στην ατζέντα της δεύτερης αξιολόγησης, από μεριάς κυβέρνησης δεν έχουμε καμιά ενημέρωση. Ο Κατρούγκαλος πέρασε ώρες στο «Χίλτον», αλλά δεν εξέδωσε ούτε non paper ούτε επίσημες ανακοινώσεις. Δεν είπε τι ζητά η τρόικα. Επαναλαμβάνει μονίμως τις γνωστές παπάρες, ότι αυτοί είναι νεοφιλελεύθεροι κι αυτός… κομμουνιστής, που θα επαναφέρει το εργασιακό καθεστώς εκεί που ήταν πριν τα Μνημόνια, τουλάχιστον όσον αφορά τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Αυτό, όμως, είναι «ληγμένο». Με το Μνημόνιο έχουν συμφωνήσει ότι αποκλείεται η επάνοδος στο προ Μνημονίων καθεστώς.
Για να ξέρουμε τι μας περιμένει, θα θυμίσουμε τι αναφέρει το ΔΝΤ στην πρόσφατη έκθεσή του: «Οι μεταρρυθμίσεις του 2011 στην αγορά εργασίας, στις συλλογικές διαπραγματεύσεις και τον κατώτατο μισθό ήταν σημαντικά βήματα μπροστά όπως και φαίνεται στην επακόλουθη και αξιοσημείωτη βελτίωση του εργατικού κόστους (…) Η αντίσταση στις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας είναι λοιπόν κατανοητή. Ομως, θα ήταν σφάλμα να συμπεράνουμε ότι οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας πρέπει να αντιστραφούν γιατί αυτό θα έθετε σε κίνδυνο τα δυνητικά οφέλη για τις επενδύσεις και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Αντ’ αυτού, οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να συμπληρωθούν με πιο φιλόδοξες προσπάθειες για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων που είναι σε εξέλιξη για το πλήρες άνοιγμα των υπόλοιπων κλειστών επαγγελμάτων, για τη δημιουργία ανταγωνισμού, και τη διευκόλυνση παροχής αδειών για επενδύσεις και για ιδιωτικοποιήσεις, καθώς και με μέτρα για την ευθυγράμμιση των πλαισίων της Ελλάδας για τις συλλογικές απολύσεις και την συλλογική δράση με διεθνείς βέλτιστες πρακτικές».
Ομως δεν είναι μόνο τα εργασιακά. Το ΔΝΤ έχει θέσει ξανά στο τραπέζι το Ασφαλιστικό, πράγμα που έχει επιβεβαιώσει ο Τσακαλώτος, αναφέροντας ότι την Πέμπτη (τελευταία μέρα αυτού του γύρου των συζητήσεων με το κουαρτέτο), στο μισάωρο 11.30-12.00 θα εξεταζόταν η «πορεία της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης». Το ΔΝΤ την άποψή του και σ' αυτόν τον τομέα την έχει εκφράσει στην έκθεσή του: «Οι δαπάνες παραμένουν υπέρμετρα εστιασμένες σε δυσβάσταχτα υψηλές συντάξεις που παρέχονται στους υπάρχοντες συνταξιούχους (…) το έλλειμα του συνταξιοδοτικού συστήματος βρίσκεται στο μη βιώσιμο επίπεδο του περίπου 10% του ΑΕΠ (σε σύγκριση με τον μέσο όρο του 2,5% στη ζώνη του ευρώ) (…) Προκειμένου να δημιουργηθεί χώρος για απαραίτητες κοινωνικές δαπάνες που θα προστατεύουν τις ευάλωτες ομάδες και θα παρέχουν απαραίτητες δημόσιες υπηρεσίες, , είναι απαραίτητη μια περαιτέρω μείωση των τρεχουσών συντάξεων, και αυτό μπορεί να γίνει με το ξεπάγωμα των σημερινών συντάξεων και με την εφαρμογή του νέου μαθηματικού τύπου για τις παροχές».
ΥΓ. Η γνωστή παπάρα του Κατρούγκαλου περί «απομόνωσης» του «ακραίου παίκτη» δεν προσφέρεται πια ούτε για παιδιά. Εκτός του ότι με τον «ακραίο παίκτη» συμφωνεί στα βασικά ζητήματα ο ΣΕΒ, εκτός του ότι ο «ακραίος παίκτης» έχει πάντοτε τον πρώτο λόγο στα εργασιακά ζητήματα, διότι θεωρείται ότι διαθέτει την τεχνογνωσία, οι «μη ακραίοι παίκτες» έχουν τώρα έναν παραπάνω λόγο να συμφωνήσουν με τις προτάσεις του, γιατί οι ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές θέλουν να εξακολουθεί να συμμετέχει το ΔΝΤ στο ελληνικό «πρόγραμμα».
