Αναφερόμαστε στο άρθρο 60 του αντιασφαλιστικού εκτρώματος της
συγκυβέρνησης Τσίπρα-Καμμένου, με το οποίο καταργείται πλήρως η
Κοινωνική Ασφάλιση στην Ελλάδα. Το άρθρο έχει τίτλο «Αντικειμενικό
σύστημα τεκμαρτού υπολογισμού εισφορών». Επειδή το νέο (αντι)
ασφαλιστικό σύστημα θα λειτουργήσει σε μαζική κλίμακα ως αντικίνητρο για
την ασφάλιση των εργατών και όλων των εργαζόμενων (σχετικό άρθρο
δημοσιεύσαμε την προηγούμενη εβδομάδα), με αποτέλεσμα να γενικευτεί και
να πάρει τεράστιες διαστάσεις το φαινόμενο της μαύρης εργασίας, οι
Τσιπροκαμμένοι, σε συνεννόηση προφανώς με τους καπιταλιστές, αποφάσισαν
να εισάγουν το άρθρο 60, προκειμένου να νομιμοποιήσουν τη μαύρη εργασία.
Είναι γνωστό ότι οι καπιταλιστές ασκούνται στο σπορ της εισφοροκλοπής
(δεν καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές, εργατικές και εργοδοτικές,
που όλες είναι ιδρώτας των εργατών) και πως κατά τη μνημονιακή περίοδο
αναδείχτηκαν σε πρωταθλητές αυτού του σπορ, με αποτέλεσμα να χρωστούν
πολλά δισ. ευρώ στο ΙΚΑ. Η συγκυβέρνηση επιχειρεί να θεσπίσει το
«αντικειμενικό σύστημα τεκμαρτού υπολογισμού εισφορών», προκειμένου
αυτοί να καταβάλλουν ελάχιστα στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ως εισφορές και παράλληλα να
μην αποδώσουν τα οφειλόμενα. Αυτή η στόχευση δεν είναι καινούργια. Εδώ
και πολλά χρόνια, όλες οι αστικές κυβερνήσεις υποστηρίζουν πως οι
ασφαλιστικές εισφορές στην Ελλάδα είναι δήθεν μεγάλες και «νοθεύουν τον
ανταγωνισμό». Το «αντικειμενικό σύστημα τεκμαρτού υπολογισμού εισφορών»
έρχεται να κάνει πράξη αυτό το κάλπικο ιδεολόγημα, όχι με τη μείωση του
ποσοστού των ασφαλιστικών εισφορών, αλλά με την εικονική μείωση των
εργατών και την ασφάλιση όχι του συνόλου αλλά μέρους αυτών.
Ο Κατρούγκαλος, ποντάροντας στο ότι τόσο οι συντάκτες όσο και οι ιδιοκτήτες των Μέσων Μαζικής Παραπληροφόρησης τον «χαϊδεύουν», όπως γίνεται με κάθε υπουργό που προωθεί αντιασφαλιστική ανατροπή, έσπευσε, στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε την Παρασκευή 8 Γενάρη, να παρουσιάσει ως σημαντική καινοτομία το άρθρο 60 λέγοντας: «Δεν θα έχετε προσέξει ενδεχομένως, ότι έχουμε ένα άρθρο για αντικειμενικοποίηση των εισφορών». Εμμέσως πλην σαφώς, άφησε να εννοηθεί ότι αυτό θα είναι προς όφελος του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.
Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.
Η Διεύθυνση Αναλογιστικών Μελετών και Στατιστικής (ΔΑΜΣ) του ΙΚΑ από τις αρχές του 2004 άρχισε να επεξεργάζεται τις Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ), που υποβάλλουν οι καπιταλιστές (το σύστημα εφαρμόζεται από τις αρχές του 2002) και αφορούν τις ασφαλιστικές εισφορές. Ετσι, πλέον είναι καταγεγραμμένος ο αριθμός των ασφαλιζόμενων στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και από τη ΔΑΜΣ έχουμε πλούσιο υλικό που βοηθά να βγουν συμπεράσματα για μια σειρά πράγματα. Για παράδειγμα, μπορούμε να δούμε τον αριθμό των εργαζόμενων με πλήρη ή μερική απασχόληση, τις μέρες απασχόλησης στην πλήρη ή τη μερική απασχόληση, τις αποδοχές επί των οποίων ασφαλίζει το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ κ.ά.
Γνωρίζουμε ότι το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ασφαλίζει τους εργαζόμενους όχι με βάση τις ατομικές συμβάσεις εργασίας, αλλά με βάση τις «παγωμένες» κατά τα χρόνια της μνημονιακής κρίσης κλαδικές συμβάσεις εργασίας. Αυτό δεν το θέλουν οι καπιταλιστές. Είναι προφανές ότι θα ήθελαν να ασφαλίζουν τους εργαζόμενους με βάση τις κουτσουρεμένες ατομικές συμβάσεις εργασίας.
Κατά τη μνημονιακή περίοδο παρατηρείται το φαινόμενο, η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζόμενων να αμείβεται με βάση την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, της οποίας το κατώτατο μεροκάματο είναι 26 περίπου ευρώ, αλλά να ασφαλίζεται με βάση την κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας. Οι όροι έχουν αντιστραφεί, γιατί πριν γίνει η τραμπούκικη συμπίεση της πλειοψηφίας των εργαζόμενων στα κατώτατα της ΕΓΣΣΕ (ενώ θα έπρεπε να πληρώνονται με τις κλαδικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας), το καταβαλλόμενο μεροκάματο ήταν συχνά μεγαλύτερο του κλαδικού, με το οποίο οι καπιταλιστές ασφάλιζαν τους εργαζόμενους.
«Το ΙΚΑ καταρρέει ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΑ, όχι μόνο λόγω της μεγάλης ανεργίας, όχι μόνο γιατί καταληστεύθηκαν και εξακολουθούν να καταληστεύονται τα αποθεματικά του (όπως και των άλλων ασφαλιστικών ταμείων), όχι μόνο γιατί η κρατική συμμετοχή στα ασφαλιστικά ταμεία ήταν μικρής διάρκειας και ισχνή, όχι μόνο γιατί διαχρονικά γίνεται πάρτι με την εισφοροδιαφυγή. Καταρρέει και γιατί την περίοδο της κρίσης και των Μνημονίων (2010-2015), οι καπιταλιστικές επιχειρήσεις, μεγάλες και μικρές (για τα δεδομένα του ελληνικού καπιταλισμού), σε μαζική κλίμακα δεν καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές (εργατικές και εργοδοτικές, που στην ουσία είναι στο σύνολό τους εργατικές), με το πρόσχημα ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν και αν το κάνουν θα καταρρεύσουν, θα κλείσουν και θα απολυθούν και άλλοι εργαζόμενοι».
Στον Πίνακα που δημοσιεύσαμε σ’ εκείνο το άρθρο για τις Κοινές Επιχειρήσεις (είναι το σύνολο των επιχειρήσεων χωρίς αυτές των Οικοδομοτεχνικών Εργων) παραθέσαμε το μέσο όρο των εργαζόμενων με πλήρη ή μερική απασχόληση και το μέσο όρο των αμοιβών. Ετσι, από τον Πίνακα αυτό δεν μπορεί κανείς να διαπιστώσει το ύψος των μεροκάματων στην πλήρη ή τη μερική απασχόληση, καθώς και τον αριθμό των ασφαλισμένων κατά τα έτη 2010-2015. Τα μέσα μεροκάματα, επί των οποίων υπολογίζονταν οι ασφαλιστικές εισφορές ήταν πάνω από 54 ευρώ για την πλήρη και πάνω από 26 ευρώ για τη μερική απασχόληση, όταν κατά τη μνημονιακή περίοδο το καταβαλλόμενο μεροκάματο είναι γύρω στα 25 ευρώ για πλήρη απασχόληση. Αυτό συμβαίνει γιατί οι καπιταλιστές, εκμεταλλευόμενοι την 6η Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου της 28ης Φλεβάρη του 2012, επιβάλλουν στους εργάτες ατομικές συμβάσεις εργασίας στο ύψος του κατώτατου μεροκάματου ή του κατώτατου μισθού της ΕΓΣΣΕ, παραβιάζοντας τις ισχύουσες κλαδικές συμβάσεις εργασίας, που παρά το πετσόκομμα και το πάγωμά τους προβλέπουν μεροκάματα και μισθούς υψηλότερους από την ΕΓΣΣΕ.
Πλέον, έχουμε στη διάθεσή μας την επεξεργασία των ΑΠΔ για το πρώτο τετράμηνο του 2015 με τα δεδομένα της πλήρους και της μερικής απασχόλησης, που έκανε η ΔΑΜΣ του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, βάσει των οποίων φτιάξαμε τον Πίνακα που βλέπετε. Τι παρατηρούμε;
Ο Κατρούγκαλος, ποντάροντας στο ότι τόσο οι συντάκτες όσο και οι ιδιοκτήτες των Μέσων Μαζικής Παραπληροφόρησης τον «χαϊδεύουν», όπως γίνεται με κάθε υπουργό που προωθεί αντιασφαλιστική ανατροπή, έσπευσε, στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε την Παρασκευή 8 Γενάρη, να παρουσιάσει ως σημαντική καινοτομία το άρθρο 60 λέγοντας: «Δεν θα έχετε προσέξει ενδεχομένως, ότι έχουμε ένα άρθρο για αντικειμενικοποίηση των εισφορών». Εμμέσως πλην σαφώς, άφησε να εννοηθεί ότι αυτό θα είναι προς όφελος του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.
Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.
Η Διεύθυνση Αναλογιστικών Μελετών και Στατιστικής (ΔΑΜΣ) του ΙΚΑ από τις αρχές του 2004 άρχισε να επεξεργάζεται τις Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ), που υποβάλλουν οι καπιταλιστές (το σύστημα εφαρμόζεται από τις αρχές του 2002) και αφορούν τις ασφαλιστικές εισφορές. Ετσι, πλέον είναι καταγεγραμμένος ο αριθμός των ασφαλιζόμενων στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και από τη ΔΑΜΣ έχουμε πλούσιο υλικό που βοηθά να βγουν συμπεράσματα για μια σειρά πράγματα. Για παράδειγμα, μπορούμε να δούμε τον αριθμό των εργαζόμενων με πλήρη ή μερική απασχόληση, τις μέρες απασχόλησης στην πλήρη ή τη μερική απασχόληση, τις αποδοχές επί των οποίων ασφαλίζει το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ κ.ά.
Γνωρίζουμε ότι το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ασφαλίζει τους εργαζόμενους όχι με βάση τις ατομικές συμβάσεις εργασίας, αλλά με βάση τις «παγωμένες» κατά τα χρόνια της μνημονιακής κρίσης κλαδικές συμβάσεις εργασίας. Αυτό δεν το θέλουν οι καπιταλιστές. Είναι προφανές ότι θα ήθελαν να ασφαλίζουν τους εργαζόμενους με βάση τις κουτσουρεμένες ατομικές συμβάσεις εργασίας.
Κατά τη μνημονιακή περίοδο παρατηρείται το φαινόμενο, η συντριπτική πλειοψηφία των εργαζόμενων να αμείβεται με βάση την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, της οποίας το κατώτατο μεροκάματο είναι 26 περίπου ευρώ, αλλά να ασφαλίζεται με βάση την κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας. Οι όροι έχουν αντιστραφεί, γιατί πριν γίνει η τραμπούκικη συμπίεση της πλειοψηφίας των εργαζόμενων στα κατώτατα της ΕΓΣΣΕ (ενώ θα έπρεπε να πληρώνονται με τις κλαδικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας), το καταβαλλόμενο μεροκάματο ήταν συχνά μεγαλύτερο του κλαδικού, με το οποίο οι καπιταλιστές ασφάλιζαν τους εργαζόμενους.
«Το ΙΚΑ καταρρέει ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΑ, όχι μόνο λόγω της μεγάλης ανεργίας, όχι μόνο γιατί καταληστεύθηκαν και εξακολουθούν να καταληστεύονται τα αποθεματικά του (όπως και των άλλων ασφαλιστικών ταμείων), όχι μόνο γιατί η κρατική συμμετοχή στα ασφαλιστικά ταμεία ήταν μικρής διάρκειας και ισχνή, όχι μόνο γιατί διαχρονικά γίνεται πάρτι με την εισφοροδιαφυγή. Καταρρέει και γιατί την περίοδο της κρίσης και των Μνημονίων (2010-2015), οι καπιταλιστικές επιχειρήσεις, μεγάλες και μικρές (για τα δεδομένα του ελληνικού καπιταλισμού), σε μαζική κλίμακα δεν καταβάλλουν τις ασφαλιστικές εισφορές (εργατικές και εργοδοτικές, που στην ουσία είναι στο σύνολό τους εργατικές), με το πρόσχημα ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν και αν το κάνουν θα καταρρεύσουν, θα κλείσουν και θα απολυθούν και άλλοι εργαζόμενοι».
Στον Πίνακα που δημοσιεύσαμε σ’ εκείνο το άρθρο για τις Κοινές Επιχειρήσεις (είναι το σύνολο των επιχειρήσεων χωρίς αυτές των Οικοδομοτεχνικών Εργων) παραθέσαμε το μέσο όρο των εργαζόμενων με πλήρη ή μερική απασχόληση και το μέσο όρο των αμοιβών. Ετσι, από τον Πίνακα αυτό δεν μπορεί κανείς να διαπιστώσει το ύψος των μεροκάματων στην πλήρη ή τη μερική απασχόληση, καθώς και τον αριθμό των ασφαλισμένων κατά τα έτη 2010-2015. Τα μέσα μεροκάματα, επί των οποίων υπολογίζονταν οι ασφαλιστικές εισφορές ήταν πάνω από 54 ευρώ για την πλήρη και πάνω από 26 ευρώ για τη μερική απασχόληση, όταν κατά τη μνημονιακή περίοδο το καταβαλλόμενο μεροκάματο είναι γύρω στα 25 ευρώ για πλήρη απασχόληση. Αυτό συμβαίνει γιατί οι καπιταλιστές, εκμεταλλευόμενοι την 6η Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου της 28ης Φλεβάρη του 2012, επιβάλλουν στους εργάτες ατομικές συμβάσεις εργασίας στο ύψος του κατώτατου μεροκάματου ή του κατώτατου μισθού της ΕΓΣΣΕ, παραβιάζοντας τις ισχύουσες κλαδικές συμβάσεις εργασίας, που παρά το πετσόκομμα και το πάγωμά τους προβλέπουν μεροκάματα και μισθούς υψηλότερους από την ΕΓΣΣΕ.
Πλέον, έχουμε στη διάθεσή μας την επεξεργασία των ΑΠΔ για το πρώτο τετράμηνο του 2015 με τα δεδομένα της πλήρους και της μερικής απασχόλησης, που έκανε η ΔΑΜΣ του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, βάσει των οποίων φτιάξαμε τον Πίνακα που βλέπετε. Τι παρατηρούμε;
- Πρώτο, ότι ο μέσος όρος ημερών ασφάλισης ανά μήνα στην πλήρη απασχόληση κινήθηκε μεταξύ 23,51 και 23,08 (το μέγιστο είναι 25 ημέρες) και στη μερική απασχόληση μεταξύ 17,66 και 17,28.
- Δεύτερο, ότι το μέσο μεροκάματο κινήθηκε γύρω στα 53 ευρώ στην πλήρη και γύρω στα 24 ευρώ στη μερική απασχόληση.
- Τρίτο, ότι ο συνολικός αριθμός των ασφαλισμένων (πλήρους και μερικής απασχόλησης) κινήθηκε μεταξύ 1.699.523 και 1.796.143 (αριθμός μεγάλος για τη μνημονιακή περίοδο 2010-2015).
- Τέταρτο, ότι τα μεροκάματα και οι μισθοί επί των οποίων υπολογίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές στην πλήρη και τη μερική απασχόληση είναι σε επίπεδα «αδιανόητα» για τους καπιταλιστές και τις κυβερνήσεις τους (πράσινες, μπλε, πρασινομπλέ και τώρα φαιορόζ). Γι’ αυτό ισχυρίζονται ότι οι ασφαλιστικές εισφορές είναι μεγάλες.
Περιττεύει να επαναλάβουμε ότι αυτό το γεγονός, δηλαδή ότι η βάση
υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών είναι σημαντικά υψηλότερη από το
καταβαλλόμενο άθλιο μεροκάματο (ή μισθό) της ΕΓΣΣΕ, έγινε ένα επιπλέον
πρόσχημα για να μην πληρώνουν οι καπιταλιστές στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ τις
ασφαλιστικές εισφορές που δήλωναν με τις ΑΠΔ.
Οι Τσιπροκαμμένοι, αντί να αλλάξουν τη βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών, δηλαδή να θεσπίσουν τον υπολογισμό τους με βάση τις ατομικές συμβάσεις εργασίας, που κινούνται γύρω από το κατώτατο μεροκάματο των 26,1 ευρώ και τον κατώτατο μισθό των 586 ευρώ, και όχι με βάση τα υψηλότερα ποσά των (κουτσουρεμένων) κλαδικών συμβάσεων εργασίας, επινόησαν το περιβόητο «Αντικειμενικό σύστημα τεκμαρτού υπολογισμού εισφορών». Αυτό δεν το έκαναν τυχαία. Με την εφαρμογή αυτού του «τεκμαρτού υπολογισμού εισφορών», δε θα πετύχουν μόνο τη δραστική μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και τη διαγραφή των μεγάλων χρεών των καπιταλιστών προς το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, αλλά θα καλύψουν και τη μαύρη εργασία, που θα φουντώσει με το νέο αντιασφαλιστικό έκτρωμα.
Με το άρθρο 60 του σχεδίου Κατρούγκαλου, η συγκυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου ομολογεί -εμμέσως πλην σαφώς- ότι το αντιασφαλιστικό της τερατούργημα θα λειτουργήσει ως αντικίνητρο στους εργαζόμενους προκειμένου να ασφαλίζονται για 300 ημέρες το χρόνο ή για όσες μέρες εργασίας πραγματοποιήσουν. Πολύ πιο εύκολα θα δέχονται να ασφαλίζονται για λιγότερες μέρες απ’ αυτές που εργάστηκαν και για μερική απασχόληση, ακόμα κι αν η απασχόλησή τους ήταν πλήρης. Το μόνο κίνητρο που θα έχουν οι εργαζόμενοι θα είναι η εξασφάλιση έως και 100 ενσήμων το χρόνο, έστω και τετράωρης απασχόλησης, προκειμένου να έχουν κλάδο υγείας και παροχές σε χρήμα.
Περιττεύει να πούμε ότι με το νέο αντιασφαλιστικό τερατούργημα, που θα φουντώσει τη μαύρη εργασία, οδηγείται σε κατάργηση και η κουτσουρεμένη δημόσια ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ακόμη και αυτή του ΕΟΠΥΥ, λόγω της δραματικής μείωσης των εσόδων.
Οι Τσιπροκαμμένοι, αντί να αλλάξουν τη βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών, δηλαδή να θεσπίσουν τον υπολογισμό τους με βάση τις ατομικές συμβάσεις εργασίας, που κινούνται γύρω από το κατώτατο μεροκάματο των 26,1 ευρώ και τον κατώτατο μισθό των 586 ευρώ, και όχι με βάση τα υψηλότερα ποσά των (κουτσουρεμένων) κλαδικών συμβάσεων εργασίας, επινόησαν το περιβόητο «Αντικειμενικό σύστημα τεκμαρτού υπολογισμού εισφορών». Αυτό δεν το έκαναν τυχαία. Με την εφαρμογή αυτού του «τεκμαρτού υπολογισμού εισφορών», δε θα πετύχουν μόνο τη δραστική μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και τη διαγραφή των μεγάλων χρεών των καπιταλιστών προς το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, αλλά θα καλύψουν και τη μαύρη εργασία, που θα φουντώσει με το νέο αντιασφαλιστικό έκτρωμα.
Με το άρθρο 60 του σχεδίου Κατρούγκαλου, η συγκυβέρνηση Τσίπρα-Καμμένου ομολογεί -εμμέσως πλην σαφώς- ότι το αντιασφαλιστικό της τερατούργημα θα λειτουργήσει ως αντικίνητρο στους εργαζόμενους προκειμένου να ασφαλίζονται για 300 ημέρες το χρόνο ή για όσες μέρες εργασίας πραγματοποιήσουν. Πολύ πιο εύκολα θα δέχονται να ασφαλίζονται για λιγότερες μέρες απ’ αυτές που εργάστηκαν και για μερική απασχόληση, ακόμα κι αν η απασχόλησή τους ήταν πλήρης. Το μόνο κίνητρο που θα έχουν οι εργαζόμενοι θα είναι η εξασφάλιση έως και 100 ενσήμων το χρόνο, έστω και τετράωρης απασχόλησης, προκειμένου να έχουν κλάδο υγείας και παροχές σε χρήμα.
Περιττεύει να πούμε ότι με το νέο αντιασφαλιστικό τερατούργημα, που θα φουντώσει τη μαύρη εργασία, οδηγείται σε κατάργηση και η κουτσουρεμένη δημόσια ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ακόμη και αυτή του ΕΟΠΥΥ, λόγω της δραματικής μείωσης των εσόδων.
