Ελληνικό: Ο επιτάφιος της κυβερνώσας ριζοσπαστικής Αριστεράς
Παρά τον ιστορικό εκβιασμό τού 2015, παρά τις παλινωδίες και τις επικοινωνιακές αστοχίες, παρά το διαπλεκόμενο φλερτ μελών του κεντρικού επιτελείου με υπόγειους επενδυτικούς παράγοντες, παρά την ήττα του 2019, ο ΣΥΡΙΖΑ άντεξε. Και άντεξε γιατί έπεισε ότι μπορεί να αποτελέσει την απάντηση στην νεοφιλελεύθερη παλινόρθωση. Την στιγμή που κατάφερε να σώσει ό,τι σώζεται παρά την ασφυκτική μέγγενη, την στιγμή που ανακτούσε το ηθικό πλεονέκτημα μιας απελθούσας κυβέρνησης που απέτρεψε για 1 χρόνο την κατάρρευση του κράτους εν μέσω πανδημίας χάρη στα 37 δις που άφησε στην επόμενη κυβέρνηση, την ίδια στιγμή παραδίδει τα όπλα που τον κράτησαν στην επιφάνεια. Το «ναι» του ΣΥΡΙΖΑ στο Ελληνικό με ευθύνη προσωπικά του προέδρου του και του επιτελικού του σχήματος, είναι το συμβολικό και ιστορικό σταυροδρόμι του μετασχηματισμού του. Ίσως ακόμα πιο ιστορικό και από τα γεγονότα του 2015. Κι αυτό γιατί όταν βοηθάς να ανοίξει διάπλατα η πόρτα στην καζινοποίηση μιας χώρας, ένα είναι το σίγουρο: δεν υπάρχει επιστροφή.
Ο ΣΥΡΙΖΑ εγκαταλείπει την Αριστερά: τόσο το αντι-αφήγημα του ισχυρού κράτους που δεν απεμπολεί βασικά αναπτυξιακά εργαλεία ώστε να προσφέρει τα ωφελήματά τους στους πολλούς όσο και η αντίληψη της ριζοσπαστικής Αριστεράς για την ανάπτυξη, πλήττονται βαρύτατα. Ο καζινοτουρισμός, η ψευδο-μεγέθυνση τύπου Ντουμπάι, ο αποκλεισμός των πολιτών μέσω της περίφραξης 20 χλμ., η δημιουργία μιας λατινοαμερικάνικου τύπου προστατευμένης «zona» ουδέποτε αποτέλεσαν προκρίματα του χώρου. Χώρες που επέλεξαν την στροφή σε αυτή την σαθρή αναπτυξιακή στρατηγική όπως π.χ. η Κύπρος, αργά ή γρήγορα μετέτρεψαν το μεγαλύτερο μέρος της επικράτειά τους σε μη-κυρίαρχο, μη κρατικά ελεγχόμενο έδαφος. Η παραγωγική ανασυγκρότηση, η υγιής συνύπαρξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και άλλα τέτοια συνθήματα πάνε, απλά, περίπατο.
Συμβολική (και τραγική) ειρωνεία: ο ΣΥΡΙΖΑ βάζει πλάτη σε μια από τις μεγαλύτερες ιδιωτικοποιήσεις στην σύγχρονη ελληνική ιστορία την ώρα που ωρύεται για την εγκατάλειψη ενός κρίσιμου τομέα του Δημοσίου, αυτού της Υγείας. Παράλληλα, αναρωτιέμαι, τι μήνυμα στέλνει η συμφωνία στην εκχώρηση εθνικής γης την ώρα που ο τουρκικός ιμπεριαλισμός κατέχει έδαφος που κατέλαβε στον Έβρο και ετοιμάζεται να διεκδικήσει όσα δεν κατάφερε να πάρει το 1923 με τη Συνθήκη της Λωζάνης; Το μήνυμα που εκπέμπει μια αριστερή πατριωτική δύναμη όσον αφορά στην υπεράσπιση της εθνικής εδαφικής κυριαρχίας δεν μπορεί να είναι άλλο στο εσωτερικό και άλλο στο εξωτερικό.
Ο ΣΥΡΙΖΑ μετατρέπει την κεντροαριστερή διεύρυνση σε κεντροδεξιά: το θεώρημα ότι ξεπουλώντας το Ελληνικό με τους όρους που θέτει η ΝΔ θα προσδέσει πάνω στο άρμα του κόμματος ακόμα πιο ισχυρά τους εκ ΠΑΣΟΚ προερχόμενους, δεν αντέχει ούτε στην πιο απλοϊκή κριτική. Ποια η ανάγκη ενός πρώην ΠΑΣΟΚου από την Θεσσαλονίκη, την Αχαΐα, την Ηλεία, το Ηράκλειο, την Αιτωλοακαρνανία να δει το Ελληνικό να γίνεται Las Vegas; Ποιο αντιδεξιό, προοδευτικό, δημοκρατικό ένστικτο ικανοποιεί μια συμφωνία στα μέτρα της πιο σκληρής δεξιάς κυβέρνησης της Μεταπολίτευσης και του μητσοτακικού δόγματος; Ο Τσίπρας, ο Σπίρτζης, ο Τζανακόπουλος, ο Παππάς και ο Ραγκούσης γνωρίζουν ότι η ροή από το ΠΑΣΟΚ αγγίζει τα όριά της, αν δεν έχει ήδη ολοκληρωθεί. Απ’ ό,τι φαίνεται, εκτιμούν ότι για να επανέλθουν στην διακυβέρνηση χρειάζονται κάτι περισσότερο: κομμάτι από την πίτα της μετριοπαθούς δεξιάς. Και είναι πρόθυμοι να ξεθεμελιώσουν το βασικό ιδεολογικό οικοδόμημα του ΣΥΡΙΖΑ για να το καταφέρουν.
Ο ΣΥΡΙΖΑ αποχωρίζεται τα μέλη και τις οργανώσεις του: από το κόψιμο των κάγκελων στο Ελληνικό και την απελευθέρωση του παραλιακού μετώπου από τις μαφίες της νυχτερινής διασκέδασης μέχρι τις αντιπολιτευτικές δηλώσεις περί «μη πώλησης του Ελληνικού», ο ΣΥΡΙΖΑ στήριξε τη δύναμή του στους ανθρώπους του και τις δημοτικές ή τοπικές συλλογικότητες όπου αυτοί συμμετείχαν. Ρομαντικές και νοσταλγικές σκέψεις θα πει κάποιος. Διόλου.
Με την υπερψήφιση του νομοσχεδίου, ο Τσίπρας αφήνει έκθετα εκατοντάδες μέλη και στελέχη πρώτης γραμμής (δηλαδή μέρος του σκληρού εκλογικού του μηχανισμού) που θα δυσκολευτούν να επανεμφανιστούν στις τοπικές κοινωνίες. Εκτός και αν τα άτομα αυτά θεωρούν ή έχουν λάβει διαβεβαιώσεις ότι για την τοπική τους αποστράτευση, θα λάβουν αντίστοιχα εσωκομματικά ανταλλάγματα. Ακόμα και έτσι, εκλογές ίσως να ξανακερδηθούν. Η εμπιστοσύνη, όμως, που είναι το πιο ουσιαστικό στοιχείο της πολιτικής εκπροσώπησης, αμφιβάλλω.
Ο ΣΥΡΙΖΑ τελειώνει με την υπόθεση οικολογία: αυτό το σημείο δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση. Μόνο και μόνο αν σκεφτεί κανείς τί σημαίνει ουρανοξύστες, καζίνο, ιδιωτικό παραλιακό μέτωπο, μπορεί να αντιληφθεί την αύξηση της συγκέντρωσης της εποχούμενης και ναυσιπλοϊκής κίνησης εντός ενός αστικού θύλακα. Και φυσικά, εδώ δεν μιλάμε κυρίως για το οικογενειακό αυτοκίνητο του μέσου πολίτη (ποιος θα χρειάζεται κι άλλο mall μετά τον οικονομικό Αρμαγεδδόνα της πανδημίας;) αλλά για περισσότερα θηριώδη οχήματα, ιδιωτικά λεωφορεία που θα μεταφέρουν τζογαδόρους απ’ όλα τα Βαλκάνια, την Ανατολική Μεσόγειο και τις Αραβικές χώρες, γιοτ, σκάφη παντός είδους των οποίων την κίνηση αγνοώ πώς ακριβώς θα ελέγξει ένα κράτος που θα κοιτά όσα έφτιαξε με το πρόσωπο στριμωγμένο ανάμεσα στα κάγκελα της περίφραξης. Περαιτέρω, το Ελληνικό θα αποβεί καθοριστικό όσον αφορά στο τουριστικό μοντέλο της χώρας που μέχρι ώρας στηριζόταν στις ποιοτικές υπηρεσίες φιλοξενίας πλησίον της φύσης όλης της επικράτειας.
Είναι αναμενόμενο να αποτελέσει το κύτταρο εξάπλωσης του καζινοτουρισμού με όλα τα συμπαρομαρτούντα χαρακτηριστικά του: απευθείας σύνδεση αεροδρομίου με το καζινοχωριό, all inclusive αποκλειστικές υπηρεσίες, διεκδίκηση κομματιού της τουριστικής πίτας από το ιστορικό κέντρο της Αθήνας, την επαρχία και τα νησιά καθώς και αλλοίωση του αισθητικού περιεχομένου του τουριστικού μηνύματος που εκπέμπει η χώρα διεθνώς. Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και μάλιστα σε μια άναρχα εξαπλωμένη μητρόπολη 5 εκατομμυρίων ανθρώπων μετατρέπεται σε ένα άδειο επικοινωνιακό σχήμα. Αν όχι σε σχήμα εξαπάτησης.
Κλείνω με μια προσωπική σημείωση: συμμετείχα στις διεργασίες του χώρου επί 18 χρόνια, έχοντας ωριμάσει πολιτικά μέσα από τους αγώνες του. Επιδόθηκα κι εγώ, όπως τόσοι και τόσες άλλες συνοδοιπόροι, στους ατέλειωτους εσωτερικούς μονολόγους μετά την ταπείνωση του 2015 προσπαθώντας να μην ενδώσω στο βαρύ πολιτικό πένθος. Μέσα μου, τα κατάφερα. Η διάσωση εκατοντάδων χιλιάδων ζωών μεταναστών στο Αιγαίο όταν η δεξιά ζητούσε νεκρούς, η έξοδος από τα μνημόνια, τα 37δις, η στρατηγικής σημασίας ενεργός συμμετοχή στο αντιφασιστικό μέτωπο, μου πρόσφεραν και πάλι ελπίδα. Η ελπίδα κατέρρευσε με πάταγο όταν είδα μόνο έναν από τους 86 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ να δηλώνει ευθαρσώς την αντίθεσή του σε αυτή την κομβική αλλαγή πλεύσης. Κομβική όχι μόνο για την ελληνική Αριστερά – αυτό είναι το λιγότερο – αλλά κυρίως για την δημοκρατία, την λαϊκή και κρατική κυριαρχία.
