Μεγάλη έρευνα του Ριζοσπάστη με στοιχεία σοκ:
Το παράδειγμα του Τουρισμού, από όποια πλευρά κι αν το πιάσει κανείς, είναι πολύ χαρακτηριστικό για το πραγματικό περιεχόμενο της περιβόητης «δίκαιης ανάπτυξης», από την οποία θα ωφεληθούν τάχα και το κεφάλαιο και οι εργαζόμενοι. Την ίδια ώρα που η κυβέρνηση, οι επιχειρηματικοί όμιλοι και όλα τα επιτελεία του συστήματος πανηγυρίζουν για τα «ρεκόρ» στις αφίξεις τουριστών, στους τζίρους και στα κέρδη του κεφαλαίου που δραστηριοποιείται στον Τουρισμό, οι εργαζόμενοι του κλάδου δουλεύουν σε συνθήκες γαλέρας και οι διακοπές γίνονται ένα πανάκριβο εμπόρευμα, όλο και πιο δυσπρόσιτο για τις εργατικές - λαϊκές οικογένειες και τα νέα παιδιά.
Πανάκριβο εμπόρευμα στον καπιταλισμό, όλο και πιο δυσπρόσιτο για τους εργαζόμενους και το λαό
Μπροστά στην πανελλαδική απεργία που πραγματοποίησαν την περασμένη Πέμπτη οι εργαζόμενοι στον Επισιτισμό - Τουρισμό, ο «Ριζοσπάστης» δημοσίευσε μια σειρά από ρεπορτάζ και έρευνες, αναδεικνύοντας το εντεινόμενο ξεζούμισμά τους, πάνω στο οποίο χτίζεται η «διεθνής ανταγωνιστικότητα» του «τουριστικού προϊόντος».
Δίνοντας συνέχεια σε αυτήν την θεματολογία, παρουσιάζουμε σήμερα ορισμένα ενδεικτικά στοιχεία για τα τεράστια εμπόδια που αντιμετωπίζει η πλειοψηφία των εργαζομένων και του λαού, με την τεράστια ανεργία και το τσακισμένο εισόδημα από την πολιτική στήριξης του κεφαλαίου, προκειμένου να κάνει έστω και μια βδομάδα διακοπές, να πάει έστω και για μερικά μπάνια σε μια οργανωμένη παραλία. Στοιχεία που επιβεβαιώνουν ανάγλυφα ότι η ανάπτυξη των κερδών του κεφαλαίου όχι μόνο δεν έχει καμία σχέση με την κάλυψη των εργατικών - λαϊκών αναγκών, αλλά αντίθετα προϋποθέτει την ένταση της εκμετάλλευσης, το ακόμα μεγαλύτερο άνοιγμα της ψαλίδας ανάμεσα στις τεράστιες δυνατότητες για κάλυψη αυτών των αναγκών και στην πραγματικότητα που βιώνουν οι εργαζόμενοι και ο λαός.
Τσουχτερά ακόμα και τα «μπάνια του λαού» στα αστικά κέντρα
Κι εδώ όμως, η... «ανταποδοτικότητα» των όποιων υπηρεσιών και το γεγονός ότι και το μπάνιο, η θάλασσα, η σκιά έχουν γίνει πεδία κερδοφόρας δραστηριότητας για το κεφάλαιο, έρχονται να βάλουν πρόσθετα εμπόδια ακόμα και στα περιβόητα «μπάνια του λαού».
Το παράδειγμα με τις παραλίες της Αττικής είναι το πιο χαρακτηριστικό, αφού για να κάνει κανείς μπάνια σε μια οργανωμένη παραλία πρέπει να βάλει το χέρι βαθιά στην τσέπη.
Επιχειρηματικοί όμιλοι, μεγάλα ξενοδοχεία κ.τ.λ., με τις πλάτες των αστικών κυβερνήσεων και της πλειοψηφίας των δημοτικών αρχών, καταλαμβάνουν μια σειρά από «φιλέτα» του παραλιακού μετώπου, επιβάλλοντας τσουχτερά εισιτήρια.
Υπάρχει πάντα, βέβαια, η επιλογή των «ελεύθερων» παραλιών (αναγκαστική για την πλειοψηφία των εργατικών - λαϊκών οικογενειών), ωστόσο από εκεί σχεδόν πάντα απουσιάζουν - αφού δεν υπάρχει καμιά σχετική κρατική μέριμνα - πράγματα σημαντικά και στοιχειώδη, όπως ναυαγοσώστες, μέτρα και προσωπικό για την καθαριότητα της παραλίας κ.ά.
Στις οργανωμένες πλαζ τα πάντα πληρώνονται: Η είσοδος, το τι θα φάει και τι θα πιει μια οικογένεια, σε αρκετές περιπτώσεις οι ομπρέλες και οι ξαπλώστρες κ.ά.
Ενδεικτικά, στην «Ακτή του Ηλίου» μια οικογένεια με δυο παιδιά θα πληρώσει μόνο για την είσοδο 16 ευρώ τις καθημερινές και 18 ευρώ τα Σαββατοκύριακα, ενώ ξεχωριστά χρεώνονται οι ξαπλώστρες.
Αντίστοιχα, στον Αστέρα Γλυφάδας, η ίδια οικογένεια θα πρέπει να πληρώσει για την είσοδο 12 ευρώ τις καθημερινές και 18 ευρώ τα Σαββατοκύριακα.
Στον Αστέρα Βουλιαγμένης, οι τιμές σκαρφαλώνουν στα 18 ευρώ γενική είσοδο για τους ενήλικες και 10 για τα παιδιά τις καθημερινές και φτάνουν στα 28 και 15 ευρώ αντίστοιχα τα Σαββατοκύριακα.
To Yabanaki Beach (Βάρκιζα) χρεώνει τις καθημερινές 5 ευρώ και τα Σαββατοκύριακα 6 ευρώ το άτομο, συν 5 ευρώ η ξαπλώστρα.
Η παραλία της πλαζ στο Αυλάκι έχει είσοδο 5 ευρώ για τους ενήλικες και 3 ευρώ για τα παιδιά. Συνολικά η βουτιά για μια τετραμελή οικογένεια θα κοστίσει 16 ευρώ.
Στο παραπάνω κόστος, βέβαια, είτε μιλάμε για οργανωμένες είτε για ελεύθερες παραλίες, θα πρέπει πάλι να προστεθεί και το κόστος μετακίνησης, με τις εργατικές - λαϊκές οικογένειες να καλούνται να επιλέξουν ανάμεσα στα αραιά δρομολόγια και τις τιμές των εισιτηρίων στις αστικές συγκοινωνίες, το κόστος του ΚΤΕΛ, ή το κόστος των καυσίμων (ενδεχομένως και των διοδίων, αν π.χ. επιλέξουν την Αττική Οδό) για να φτάσουν με το αυτοκίνητό τους σε κάποια παραλία.
Με λίγα λόγια, ακόμα και οι οικογένειες που αναγκάζονται να μείνουν στην Αθήνα, στο βαθμό που αποφασίσουν να κάνουν 2 με 3 μπάνια τη βδομάδα στην άδειά τους, καλούνται και πάλι να βάλουν το χέρι βαθιά στην τσέπη...
Αλλεπάλληλα τα εμπόδια για τις διακοπές της εργατικής - λαϊκής οικογένειας
Ενδεικτικό είναι ότι με βάση την τελευταία έρευνα της ΕΛΣΤΑΤ για τις συνθήκες διαβίωσης των νοικοκυριών (με περίοδο αναφοράς εισοδήματος το 2015, ενώ δηλαδή δεν είχαν ακόμα ξεδιπλωθεί όλα τα αντεργατικά μέτρα που έχουν παρθεί μέχρι σήμερα), το 52,5% των νοικοκυριών δηλώνει ότι αδυνατεί να πληρώσει έστω και για μία βδομάδα διακοπών.
Αντίστοιχα, σε τηλεφωνική έρευνα του ΙΝΚΑ τον Ιούνη του 2016, το 80% των ερωτώμενων δήλωνε ότι δεν προγραμματίζουν ούτε πιστεύουν ότι τελικά θα καταφέρουν να πραγματοποιήσουν διακοπές το καλοκαίρι. Από αυτό το 80%, όπως ήταν αναμενόμενο, ως αιτίες που δεν τους επιτρέπουν να κάνουν διακοπές, το 77% δήλωσαν οικονομικούς λόγους, το 13% επαγγελματική και εισοδηματική αστάθεια, ενώ επαγγελματικές υποχρεώσεις και άλλους λόγους δήλωσε το 10%.
Στα ύψη το κόστος διαμονής
Στο πλαίσιο του... «τουριστικού θαύματος» για το οποίο πανηγυρίζουν κυβέρνηση και κεφάλαιο, καθώς και της αναζήτησης «ταξιδιωτών υψηλότερου εισοδηματικού επιπέδου», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά πριν από 3 μέρες στο δελτίο του ο ΣΕΒ, το κόστος διαμονής σε ένα ξενοδοχείο καθίσταται όλο και πιο απαγορευτικό για τα εργατικά - λαϊκά νοικοκυριά.
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, οι τιμές σε ξενοδοχεία, μοτέλ και πανδοχεία τον Ιούνη του 2017 ήταν αυξημένες κατά 7,4% σε σχέση με πέρσι.
Για μια τετραμελή οικογένεια, με δύο παιδιά σχολικής ηλικίας, μόνο το κόστος διαμονής για μια βδομάδα διακοπών το καλοκαίρι (6 διανυκτερεύσεις), ξεκινά από τουλάχιστον 400 ευρώ στις χαμηλότερες τιμές και ανεβαίνει σημαντικά υψηλότερα (στα 900 ευρώ και παραπάνω), ανάλογα με το μέρος και τη διαθεσιμότητα των κλινών.
Ενδεικτικά, αν δούμε το κόστος διαμονής μιας τέτοιας οικογένειας σε ξενοδοχειακή εγκατάσταση δύο «αστέρων»: Στην Νάξο οι τιμές ξεκινούν από 510 ευρώ και φτάνουν τα 870. Στα Χανιά από 570 ευρώ και καταλήγουν στα 1.125. Στις Ροβιές της Εύβοιας ξεκινούν από τα 540 ευρώ και φτάνουν τα 920 ευρώ. Στη Φοινικούντα Μεσσηνίας, από 420 ευρώ φτάνουν έως και τα 900. Στην Πάργα, υπάρχουν τιμές από 480 μέχρι 880 ευρώ. Στο Τολό Αργολίδας οι τιμές κυμαίνονται από 540 μέχρι και 780 ευρώ.
Κοινωνικός Τουρισμός: 600 χιλιάδες λιγότερα δελτία από το 2009!
Κι ενώ όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι αδυνατούν να καλύψουν το κόστος διαμονής ακόμα και για μια βδομάδα διακοπών, τεράστιο είναι το πετσόκομμα στα προγράμματα κοινωνικού τουρισμού.
Χαρακτηριστικά, φέτος δίνονται μόλις 150.000 δελτία κοινωνικού τουρισμού σε εργαζόμενους και ανέργους από τον ΟΑΕΔ, αριθμός πολύ μικρότερος σε σχέση με αυτά που δίνονταν πριν την κατάργηση της Εργατικής Εστίας, αλλά κυρίως σε σχέση με τις ανάγκες των εργατικών - λαϊκών οικογενειών. Το συνολικό κονδύλι δεν θα ξεπεράσει τα 10 εκατ. ευρώ.
Για να γίνει αντιληπτό το πετσόκομμα, να σημειωθεί ότι το 2009 ο αριθμός των δελτίων κοινωνικού τουρισμού ανερχόταν στις 750.000,ενώ το 2011, πριν την κατάργηση του ΟΕΕ, σε 550.000. Μιλάμε δηλαδή φέτος για 600 χιλιάδες λιγότερα δελτία κοινωνικού τουρισμού σε σχέση με το 2009!
Υπενθυμίζεται ότι από το 2012 οι εργοδότες απαλλάχθηκαν από τις εισφορές τους προς την Εργατική Εστία και τον ΟΕΚ,αποκομίζοντας 250 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Ουσιαστικά, καταργήθηκαν οι δύο οργανισμοί, ενώ διατηρήθηκαν οι εισφορές των εργαζομένων τις οποίες πλέον διαχειρίζεται ο ΟΑΕΔ, με πετσοκομμένες παροχές.
Δυσβάσταχτο το κόστος μετακίνησης
Στο κόστος της διαμονής, έρχεται να προστεθεί το δυσβάσταχτο κόστος της μετακίνησης: Με το κόστος των καυσίμων και τα διόδια που χαρατσώνουν τις οδικές μετακινήσεις, με τα πανάκριβα ακτοπλοϊκά εισιτήρια και την... «πολυτέλεια» της αεροπορικής μετακίνησης.
Χαρακτηριστικά, σε ό,τι αφορά μόνο τα διόδια:
-- Για τη διαδρομή Αθήνα - Πάτρα το κόστος των διοδίων διαμορφώνεται στα 11,50 ευρώ, αφού οι οδηγοί θα πληρώνουν διόδια σε Ελευσίνα (2,10 ευρώ), Ισθμό (1,80 ευρώ), Ζευγολατιό (2,40 ευρώ) και Ρίο (2,40 ευρώ), ενώ βέβαια υπάρχουν και οι πλευρικοί σταθμοί σε Νέα Πέραμο (1,40 ευρώ), Αγίους Θεοδώρους (0,50 ευρώ) και Πάχη (0,90 ευρώ). Δηλαδή, για να πάει από την Αθήνα μέχρι την Πάτρα και να γυρίσει μια οικογένεια πρέπει να πληρώσει 23 ευρώ μόνο για τα διόδια...
-- Για τη διαδρομή Αντίρριο - Γιάννενα, το κόστος των διοδίων διαμορφώνεται στα 12,45 ευρώ με σταθμούς διοδίων σε Κλόκοβα, Αγγελόκαστρο, Μενίδι και Τέροβο, και πλευρικούς σταθμούς διοδίων σε Γαυρολίμνη, Μεσολόγγι, Κουβαρά, Αρτα και Γοργόμυλο.
-- Με βάση τα παραπάνω, για τη διαδρομή Αθήνα - Γιάννενα, αν προστεθούν τα διόδια της γέφυρας Ρίου - Αντιρρίου (13,30 ευρώ), το κόστος των διοδίων μόνο για το «πήγαινε» διαμορφώνεται στα 37,25 ευρώ!
-- Για τη διαδρομή Αθήνα - Θεσσαλονίκη, το κόστος των διοδίων φτάνει τα 30,45 ευρώ.
-- Στον νέο Ε65 που διασχίζει τη Θεσσαλία, ο δρόμος Ξυνιάδα - Τρίκαλα θα έχει κόστος διοδίων 5,05 ευρώ με δύο σταθμούς σε Τρίκαλα και Σοφάδες, ενώ αναμένεται να προστεθούν άλλοι δύο σταθμοί σε Λιανοκλάδι και Οξύνεια, με κόστος 7,95 ευρώ.
Το κόστος της οδικής μετακίνησης, βέβαια, «απογειώνεται» με τα καύσιμα, με την ΕΛΣΤΑΤ μάλιστα να καταγράφει τον Ιούνη του 2017 αύξηση στις τιμές των καυσίμων κατά 4,2% σε σχέση με πέρσι.
Σε ό,τι αφορά τις αεροπορικές μετακινήσεις, σύμφωνα πάλι με την ΕΛΣΤΑΤ, καταγράφεται στο ίδιο διάστημα αύξηση στις τιμές των εισιτηρίων κατά 12,2%...
«Φωτιά» και τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια
Εκεί, βέβαια, που το κόστος μετακίνησης χτυπάει «κόκκινο» είναι οι τιμές των ακτοπλοϊκών εισιτηρίων, με συνεχείς αυξήσεις, την ίδια ώρα που οι ακτοπλοϊκές εταιρείες συνεχίζουν να τσεπώνουν κρατικές επιδοτήσεις: Μόνο για τη δρομολογιακή περίοδο που «τρέχει» θα λάβουν 90 εκατ. ευρώ, με το πρόσχημα των άγονων γραμμών.
Χαρακτηριστικά, μια 4μελής οικογένεια για να πάει και να γυρίσει από την Αττική σε κάποιο νησί του Αιγαίου, μαζί με το αυτοκίνητό της, θα πρέπει να δώσει κατά μέσο όρο γύρω στα 500 ευρώ!
Εντελώς ενδεικτικά, τα εισιτήρια οικονομικής θέσης (αεροπορικού τύπου) με επιστροφή και με ΙΧ, για μια 4μελή οικογένεια, από τον Ιούλη 2011 έως τον Ιούλη του 2017 διαμορφώθηκαν ως εξής:
-- Πειραιάς - Μυτιλήνη: Από 394 ευρώ το 2011, έφτασαν στα 556 ευρώ (αύξηση 41,1%).
-- Πειραιάς - Σαντορίνη: Από 366 ευρώ το 2011, πήγαν στα 536 ευρώ το 2017 (αύξηση 46,4%).
-- Πειραιάς - Νάξος: Από 387 ευρώ το 2011, πήγαν στα 488 ευρώ(αύξηση 26,09%).
Αν μάλιστα η οικογένεια... τολμήσει να σκεφτεί να «κλείσει» και την πιο οικονομική καμπίνα, για παράδειγμα για Μυτιλήνη όπου το ταξίδι ξεπερνάει τις 10 ώρες, τότε η τελική τιμή των εισιτηρίων εκτινάσσεται στα 678 ευρώ!
Οι αυξήσεις είναι συνεχείς: Το εισιτήριο οικονομικής αριθμημένης θέσης με συμβατικό πλοίο από Πειραιά για Σάμο από 50 ευρώ τον Ιούλη του 2016, φέτος ανέβηκε στα 54,5 ευρώ (αύξηση 9%). Για τη Ρόδο, από 59,5 ευρώ πέρσι ανέβηκε στα 63,50 ευρώ (αύξηση 6,7%).
Να σημειωθεί ότι μία τετραμελής οικογένεια με αυτοκίνητο (104,5 ευρώ το εισιτήριο) για να βγάλει σήμερα εισιτήρια για Ρόδο με επιστροφή θα πρέπει να πληρώσει 717 ευρώ!
«Φωτιά» είναι τα εισιτήρια και σε άλλους προορισμούς. Π.χ. για μια 4μελή οικογένεια, με ΙΧ και επιστροφή:
-- Για την Πάρο, τα εισιτήρια οικονομικής αριθμημένης θέσης για μία 4μελή οικογένεια με όχημα και επιστροφή είναι 476 ευρώ.
-- Για Σύρο, είναι 393 ευρώ.
-- Για Ηράκλειο είναι 472 ευρώ και με την πιο οικονομική καμπίνα καμπίνα 538 ευρώ.
-- Για Χανιά είναι 466 ευρώ, ενώ με οικονομική καμπίνα 512 ευρώ.
Κι όλα αυτά, ενώ οι εφοπλιστές διαμορφώνουν ένα εκρηκτικό μείγμα σε βάρος της προστασίας της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα αφού για τη θωράκιση της κερδοφορίας τους, μειώνουν διαρκώς τον ακτοπλοϊκό στόλο, μετατρέποντας σε οδύσσεια ένα ακτοπλοϊκό ταξίδι, εξαντλώντας πληρώματα και πλοία, ενώ εξακολουθούν να έχουν εν πλω πλοία ηλικίας ακόμα και πάνω από τα 40 έτη. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ετήσιας έκθεσης της XRTC (εταιρία συμβούλων ακτοπλοΐας) οι τέσσερις ακτοπλοϊκές εταιρείες που μοιράζονται τις ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες (ΑΝΕΚ, ΜΙΝΩΙΚΕΣ, BLUE STAR, HSW) «τα τελευταία 5 χρόνια μείωσαν τα πλοία τους κατά 44», με αποτέλεσμα ο «στόλος τους να μείνει ο μισός».