Αποκαλυπτική η επεξεργασία του «Ριζοσπάστη» για τις συνέπειες των αντεργατικών νόμων που ψηφίστηκαν τα προηγούμενα χρόνια και τους οποίους διατηρεί και επεκτείνει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ
Η μεγάλη μείωση του μέσου μισθού, που για την πλειοψηφία των εργαζομένων μεταφράζεται σε μισθούς πείνας, και η διεύρυνση των «ευέλικτων» μορφών απασχόλησης είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της «αγοράς εργασίας» που διαμορφώθηκε με τους αντεργατικούς νόμους όλων των προηγούμενων κυβερνήσεων, και της σημερινής των ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, την περίοδο της καπιταλιστικής κρίσης, ενώ συνεχίζονται και μετά απ' αυτή.
Τα στοιχεία που παρουσιάζει σήμερα ο «Ριζοσπάστης», όπως και το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν κατάργησε, ούτε σκοπεύει να καταργήσει κανέναν από τους αντεργατικούς μνημονιακούς νόμους, αποκαλύπτουν την κοροϊδία της «καθαρής εξόδου» για τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα.
Το γεγονός εξάλλου ότι ακόμα και αυτή η πενιχρή αύξηση στον κατώτερο μισθό προβλέπεται να γίνει με νόμο των μνημονίων, χωρίς μάλιστα να καταργείται το αίσχος του «υποκατώτερου» μισθού, προδίδει ότι η «επόμενη μέρα» για τους εργαζόμενους θα είναι ίδια και χειρότερη με την προηγούμενη, αφού κι αυτοί που βρίσκουν δουλειά απασχολούνται με πολύ χειρότερους όρους απ' ότι πριν την κρίση.
Μέσα απ' αυτό το πρίσμα πρέπει να δουν οι εργαζόμενοι και τα προκλητικά πανηγύρια της κυβέρνησης, ότι με την πολιτική της για την απασχόληση και τη σχετική ανάκαμψη της οικονομίας η ανεργία έπεσε κάτω από το 20%, για πρώτη φορά μετά από εφτά χρόνια.
Μέσα από το ίδιο πρίσμα, όμως, πρέπει να δουν και τις υποσχέσεις της κυβέρνησης για «καλύτερες μέρες» στη «μεταμνημονιακή» εποχή, την ώρα που δεσμεύεται σε όλους τους τόνους ότι θα περιφρουρήσει τα κεκτημένα για το κεφάλαιο και δεν θα επιστρέψει καμιά επιστροφή στις «παθογένειες του παρελθόντος», όπως χαρακτηρίζει τα εργατικά - λαϊκά δικαιώματα που «έγιναν καπνός» τα προηγούμενα χρόνια.
Μόνο η οργανωμένη πάλη των εργαζομένων, σε συμμαχία με τα λαϊκά στρώματα που πλήττονται από την ίδια πολιτική και σε σύγκρουση με το σχεδιασμό και τη στρατηγική του κεφαλαίου, για αυξήσεις στους μισθούς και βελτίωση των συνθηκών εργασίας, για κατάργηση όλων των αντεργατικών - αντιλαϊκών νόμων και ανάκτηση απωλειών, στον αγώνα για την ικανοποίηση των σύγχρονων λαϊκών αναγκών, μπορεί να αποτελέσει σήμερα πραγματική διέξοδο.
Συμπεράσματα από τη σύγκριση των στοιχείων
Οπως αποδεικνύεται από τα στοιχεία του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), που ενσωμάτωσε το Ιδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ), την περίοδο 2011 - 2017 καταγράφεται συνεχής και μεγάλη αύξηση της μερικής απασχόλησης, ενώ αντίθετη πορεία ακολουθεί το ύψος των μισθών, με επίδραση στον μέσο μεικτό μισθό.
Στην επεξεργασία που ακολουθεί, συγκρίνουμε τον μήνα Ιούνη της περιόδου 2011 - 2017. Ο Ιούνης (με εξαίρεση το 2013) είναι ο μήνας με τα υψηλότερα ποσοστά συνολικής απασχόλησης (πλήρους και μερικής), ενώ η εικόνα δεν αλλάζει ουσιαστικά για τους υπόλοιπους μήνες. Τα στοιχεία αφορούν μισθωτούς στις λεγόμενες «κοινές επιχειρήσεις», που αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων (εξαιρούνται τα οικοδομοτεχνικά έργα). Τα βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν είναι τα εξής:
1. Την περίοδο Ιούνης 2012 - Ιούνης 2017 οι θέσεις μερικής απασχόλησης αυξάνονται κατά 120%! Την ίδια περίοδο, η συνολική απασχόληση αυξάνεται κατά 43,5% (μέχρι και το 2011 είχαμε μείωση) και οι θέσεις πλήρους απασχόλησης κατά 26%.
Ενδεικτικό είναι και το εξής στοιχείο: Το 2011 η αναλογία των θέσεων πλήρους και μερικής απασχόλησης στο σύνολο της απασχόλησης ήταν περίπου 80% - 20% αντίστοιχα. Το 2017 η αναλογία αυτή γίνεται 70% - 30%. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι το ποσοστό των «ευέλικτων» μορφών απασχόλησης επί της συνολικής απασχόλησης είναι ακόμα μεγαλύτερο, καθώς στον υπολογισμό τους δεν περιλαμβάνονται οι θέσεις εκ περιτροπής απασχόλησης, που λόγω του τρόπου καταγραφής τους λογίζονται ως θέσεις πλήρους απασχόλησης.
Την κυριαρχία των «ευέλικτων» μορφών απασχόλησης επιβεβαιώνει και η εξέταση των στοιχείων του συστήματος «Εργάνη». Σύμφωνα με αυτά, οι προσλήψεις πλήρους απασχόλησης το 2013 αντιστοιχούσαν στο 53,85% επί του συνόλου των προσλήψεων, έναντι 46,15% των προσλήψεων μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης.
Τα επόμενα χρόνια καταγράφεται μια συνεχής μείωση των προσλήψεων πλήρους απασχόλησης, που το 2017 έφτασαν το 45,13%, έναντι 54,87% των προσλήψεων μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης. Σε ό,τι αφορά τα πιο πρόσφατα στοιχεία, για τον Ιούλη του 2018 οι προσλήψεις πλήρους απασχόλησης αποτέλεσαν το 45,31% επί των συνολικών προσλήψεων, οι προσλήψεις μερικής απασχόλησης το 41,43% και οι προσλήψεις εκ περιτροπής απασχόλησης το 13,26%. Το ισοζύγιο εξάλλου γι' αυτόν το μήνα ήταν αρνητικό, καθώς οι απολύσεις ήταν 8.610 περισσότερες από τις προσλήψεις.
Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν επίσης την αύξηση της προσωρινής απασχόλησης για έναν ακόμα μήνα, όπως προκύπτει από τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου που έληξαν. Ετσι, ενώ τον Ιούλη του 2013 είχαν λήξει περίπου 40.000 και το 2015 περίπου 63.000, τον Ιούλη του 2018 έληξαν 116.000 συμβάσεις ορισμένου χρόνου, δηλαδή σχεδόν οι τριπλάσιες σε σχέση με το 2013 και οι διπλάσιες σε σχέση με το 2015...
2. Η πορεία των μισθών από το 2011 έως το 2017 είναι συνεχώς φθίνουσα, με έτος «ορόσημο» το 2012, οπότε με την ΠΥΣ 6/2012 καθιερώθηκε ο «υποκατώτερος» μισθός και επήλθε μείωση του κατώτερου μισθού κατά 32% και 22%. Ετσι, παρά την αύξηση της συνολικής απασχόλησης, τα στοιχεία του ΙΚΑ (και μετέπειτα ΕΦΚΑ) καταγράφουν μείωση της συνολικής μισθολογικής δαπάνης.
Συγκεκριμένα, τον Ιούνη του 2011 ο μέσος μεικτός μισθός της συνολικής απασχόλησης ήταν 1.230,5 ευρώ και τον Ιούνη του 2017 ήταν 905 ευρώ (μείωση 325,5 ευρώ ή 26,5%). Ειδικότερα, ο μέσος μισθός στις θέσεις πλήρους απασχόλησης μειώθηκε κατά 18,8% και ο μέσος μισθός στις θέσεις μερικής απασχόλησης μειώθηκε κατά 35%.
Σε ό,τι αφορά τη μισθολογική δαπάνη της συνολικής απασχόλησης, παρατηρείται το εξής: Η συνολική απασχόληση τον Ιούνη του 2011 ήταν 1.776.740 άτομα και η συνολική μισθολογική δαπάνη ήταν σχεδόν 2,18 δισ. ευρώ. Τον Ιούνη του 2017 η συνολική απασχόληση ήταν 2.277.379 εργαζόμενοι και η συνολική μισθολογική δαπάνη ήταν 2,06 δισ. ευρώ. Ετσι, ενώ η απασχόληση αυξήθηκε κατά 28,2%, η μισθολογική δαπάνη μειώθηκε κατά 5,5%, κάτι που δείχνει τα τεράστια περιθώρια κέρδους που διαμόρφωσε για το κεφάλαιο η αντεργατική νομοθεσία των περασμένων ετών, την οποία διατηρεί και επεκτείνει η σημερινή κυβέρνηση.
Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί το εξής: Η αρμόδια υπηρεσία του ΕΦΚΑ, στα στοιχεία που δίνει για το 2017, ισχυρίζεται ότι δεν είναι συγκρίσιμα με τα στοιχεία των προηγούμενων ετών γιατί το 2017 εντάχθηκαν νέες κατηγορίες ασφαλισμένων (π.χ. αυτοαπασχολούμενοι με δελτίο παροχής υπηρεσιών, που έχουν το πολύ 2 εργοδότες, δημόσιοι υπάλληλοι, έμμισθοι δικηγόροι με καινούργια πακέτα κάλυψης) και μεγάλες ομάδες ασφαλισμένων που δεν περιλαμβάνονταν τα προηγούμενα χρόνια στα στοιχεία του ΙΚΑ.
Η ένταξη αυτή, όμως, δεν αλλοιώνει, ούτε βέβαια αντιστρέφει τη γενική τάση, δηλαδή ότι η αύξηση της απασχόλησης συνοδεύεται από μείωση των μισθών και αύξηση των «ευέλικτων» μορφών εργασίας.
