Mνημόνια... διαρκείας

ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ - ΕΕ - ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΙ ΟΜΙΛΟΙ

Μνημόνια διαρκείας στο φόντο αβεβαιότητας για τις καπιταλιστικές οικονομίες

Η ανάκαμψη προϋποθέτει την αποφασιστική εφαρμογή των αντεργατικών μέτρων

Εν μέσω της συνεχιζόμενης διελκυστίνδας της Ευρωζώνης με την πλευρά του ΔΝΤ, αλλά και με «εκκρεμότητες» όπως αυτές που αφορούν τις «ασάφειες» αναφορικά με την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζικών ομίλων και τη διαχείριση του κρατικού χρέους, εξελίσσονται οι διεργασίες αναφορικά με το κλείσιμο της 4ης «αξιολόγησης». Και αυτά σε συνδυασμό πάντα με την επιλογή του «μοντέλου» της αντιλαϊκής εποπτείας που θα εφαρμόζεται μετά την τυπική λήξη του 3ου μνημονίου, τον Αύγουστο του 2018.

Σε αυτό το φόντο, δυναμώνουν τα σενάρια για το ενδεχόμενο ολιγόμηνης παράτασης του τρέχοντος μνημονίου, καταπώς προβλέπει η πρόταση κυβερνήσεων της Ευρωζώνης, για την περίπτωση «καθυστερήσεων» στο αντιλαϊκό χρονοδιάγραμμα. Για το ενδεχόμενο αυτό, έκανε λόγο ο επίτροπος Οικονομικών της ΕΕ, Π. Μοσκοβισί: «Για να ολοκληρωθεί εγκαίρως το πρόγραμμα, οι αποφάσεις θα ληφθούν θεωρητικά στις 21 Ιουνίου στο Γιούρογκρουπ, ή ίσως λίγο αργότερα. Εν πάση περιπτώσει η προθεσμία σήμερα είναι η 21η Ιουνίου», επισήμανε αφήνοντας ουσιαστικά ανοιχτό το σενάριο παράτασης του τρέχοντος «προγράμματος».

Την ίδια ώρα, πηγές του ελληνικού υπουργείου Οικονομικών, αναφορικά με το ενδεχόμενο παράτασης του τρέχοντος μνημονίου, σημείωναν ότι «σταθερός προσανατολισμός όλων είναι η 21η Ιουνίου για τη συμφωνία σε 4η αξιολόγηση, χρέος, μέθοδο εξόδου και ολιστικό σχέδιο ανάπτυξης».

Κίνδυνοι και αβεβαιότητες στο προσκήνιο

Ρυθμούς ανάκαμψης πάνω από το 2% για το 2018 και το 2019 «βλέπει» η Τράπεζα της Ελλάδας και όπως τόνισε ο διοικητής της, Γ. Στουρνάρας, οι προβλέψεις αυτές «βασίζονται στην υπόθεση ότι το πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων και ιδιωτικοποιήσεων θα εφαρμοστεί ομαλά και σύμφωνα με το συμφωνημένο χρονοδιάγραμμα».

Ο Γ. Στουρνάρας, μιλώντας σε εκδήλωση που διοργανώθηκε στην Αθήνα, υποστήριξε ακόμη ότι η «στήριξη» της ελληνικής οικονομίας (ουσιαστικά η επόμενη μορφή του εποπτικού πλαισίου της αντιλαϊκής πολιτικής) θα πρέπει να αντανακλά την ανάγκη εξασφάλισης ομαλής χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών, ιδιαίτερα μάλιστα σε περίπτωση που οι συνθήκες στις διεθνείς χρηματαγορές επιδεινωθούν.

Σύμφωνα με τον διοικητή της ΤτΕ, υπάρχουν και κίνδυνοι από το διεθνές περιβάλλον, μεταξύ άλλων από το ενδεχόμενο επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας, «διαταραχών» στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές, εντάσεων στις αγορές συναλλάγματος, από την αύξηση του «προστατευτισμού» στο παγκόσμιο εμπόριο καθώς και από το ενδεχόμενο αναζωπύρωσης της προσφυγικής κρίσης.

Επιπλέον, όπως έχει επισημάνει και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ο Γ. Στουρνάρας εστίασε στον παράγοντα των γεωπολιτικών εντάσεων, αναφέροντας τη Μέση Ανατολή, την Κορεατική Χερσόνησο, το Ιράν, καθώς και την έκβαση των διαπραγματεύσεων για το Brexit.

Προετοιμασίες με φόντο την επόμενη καπιταλιστική κρίση

Την ίδια ώρα, τόσο οι «θεσμοί» της Ευρωζώνης όσο και το ΔΝΤ σταθερά δουλεύουν πάνω στη διαμόρφωση μηχανισμών οικονομικών διασώσεων, με φόντο τους «κινδύνους» για την εκδήλωση νέου κύκλου καπιταλιστικής κρίσης. Και στο πεδίο αυτό βέβαια εκδηλώνονται οι ενδοκαπιταλιστικοί ανταγωνισμοί αναφορικά με τον μεταξύ τους επιμερισμό της χασούρας, της καταστροφής κεφαλαίων που αδυνατούν να βρουν κερδοφόρες διεξόδους σε κλάδους της οικονομίας και της παραγωγής.

Σε ό,τι αφορά το ΔΝΤ, με αφορμή τη συζήτηση και τις διεργασίες γύρω από την «εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης», προχώρησε αυτήν τη βδομάδα σε προτάσεις αναφορικά με το νευραλγικό ζήτημα του τρόπου χρηματοδότησης για το υπό διαμόρφωση ταμείο κρατικών και τραπεζικών διασώσεων στην ΕΕ. Ουσιαστικά, πρόκειται για το λεγόμενο Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο (αλλά με διαφορετικό τρόπο χρηματοδότησης), που θα προέλθει από την αναβάθμιση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), που με τη σειρά του θα αναλάβει ειδικό ρόλο στην επόπτευση της αντιλαϊκής πολιτικής.

Το «ζουμί» της πρότασης του ΔΝΤ βρίσκεται στο ύψος των ετήσιων συνδρομών από τα κράτη - μέλη, που θα προσδιορίζονται και με βάση κριτήρια κινδύνου για μελλοντικές κρίσεις, όπως από το ύψος του κρατικού χρέους, την εξέλιξη του ΑΕΠ, τα ποσοστά της επίσημης ανεργίας κ.ά. Σε περίπτωση χρηματοδότησής τους από τον μηχανισμό, τα κράτη - μέλη θα τον εξοφλούν μόλις ανακάμψουν, καταβάλλοντας αυξημένες εισφορές.

Καθόλου τυχαία, η πλευρά της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, μια μέρα μετά το ΔΝΤ, έσπευσε να «βγάλει από το συρτάρι» και να δημοσιοποιήσει έκθεση μελετητών της υπό το χαρακτηριστικό τίτλο «Κεντρικό σταθεροποιητικό ταμείο» που βασίζεται στο παγκόσμιο εμπόριο, ως απάντηση στην πρόταση του ΔΝΤ αναφορικά με το «σταθεροποιητικό ταμείο της Ευρωζώνης για τους δύσκολους καιρούς». Η μελέτη που δημοσιοποίησε η ΕΚΤ αναφέρει ότι το «σταθεροποιητικό ταμείο» μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στην «περίπτωση ασύμμετρων σοκ», δηλαδή στην περίπτωση που οι «απώλειες» θα έχουν διαφορετικό αντίκτυπο στη μια ή στην άλλη καπιταλιστική οικονομία, με γνώμονα βέβαια τη στήριξη των επιχειρηματικών ομίλων εξαγωγικού προσανατολισμού.

ΣΕΒ - Ευρωπαίοι βιομήχανοι

«Η Ευρώπη χάνει έδαφος σε σχέση με τις λοιπές μεγάλες ανταγωνιστικές δυνάμεις στην παγκόσμια οικονομία. Τα τελευταία 10 χρόνια το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στις ΗΠΑ αυξήθηκε ταχύτερα απ΄ ό,τι στην Ευρώπη, ενώ η υπεροχή της Ευρώπης ως προορισμού Αμεσων Ξένων Επενδύσεων εξασθένησε σε σχέση με τις ΗΠΑ».

Το παραπάνω επισημαίνει ο ΣΕΒ στο «εβδομαδιαίο δελτίο», ενώ προβάλλοντας τις θέσεις της Business Europe, του πανευρωπαϊκού οργανισμού των εθνικών συνδέσμων επιχειρήσεων, μέλος του οποίου είναι και ο ΣΕΒ, τονίζει: «Η Ευρώπη υστερεί στην υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, λόγω της εθνικής περιχαράκωσης και της ατελούς ενιαίας αγοράς».

Μεταξύ άλλων, οι «μεταρρυθμιστικές προτάσεις» της Business Europe περιλαμβάνουν όλες τις αντιδραστικές αναδιαρθρώσεις που προωθούνται και στην Ελλάδα για την εξασφάλιση φθηνής εργατικής δύναμης και ζεστού χρήματος για το κεφάλαιο:

Στην αγορά εργασίας. Μείωση του μη μισθολογικού κόστους (ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλονται από την εργοδοσία), αύξηση του ποσοστού του πληθυσμού που εργάζεται, «μισθολογικές αναπροσαρμογές στα όρια της παραγωγικότητας».

Επιχειρηματικό περιβάλλον: Ενιαία αγορά σε ψηφιακή οικονομία, Τηλεπικοινωνίες, Ενέργεια, Υπηρεσίες, Μεταφορές, διασύνδεση ενεργειακών υποδομών, χαμηλότερες τιμές Ενέργειας για τη βιομηχανία, αύξηση του μεγέθους και δημιουργία νεοφυών επιχειρήσεων μέσω ευέλικτου ρυθμιστικού περιβάλλοντος.

Πρόσβαση στη χρηματοδότηση. Εναλλακτικές μορφές χρηματοδότησης, χαμηλότερα επιτόκια, ενιαίο σύστημα προστασίας καταθέσεων, προβλέψεις για κράτη - μέλη με υψηλά επίπεδα δανείων σε καθυστέρηση.

Δημόσια οικονομικά: Μείωση μη παραγωγικών κρατικών δαπανών, αύξηση δαπανών φιλικών προς την ανάπτυξη, μείωση φόρων που στρεβλώνουν την παραγωγική διαδικασία, κ.ά.