Σε αυτό το πλαίσιο, ο «Ριζοσπάστης» δημοσιεύει σήμερα συνέντευξη με την Ολγα Κολιούση, γραμματέα του Συνδικάτου Εργατοϋπαλλήλων Τηλεπικοινωνιών και Πληροφορικής (ΣΕΤΗΠ) Αττικής, για το γενικευμένο χτύπημα του 8ωρου στον κλάδο, τις αδήλωτες και απλήρωτες υπερωρίες κ.ά.
Η συζήτηση αυτή προέρχεται από τις συνεντεύξεις και τα άρθρα στελεχών του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος, νομικών κ.ά. που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα του ΠΑΜΕ, συγκεντρωμένα σε ειδική ενότητα με τον τίτλο «Για τους νέους αντεργατικούς σχεδιασμούς κυβέρνησης - εργοδοτών». Υπενθυμίζεται ότι το πλούσιο υλικό που έχει συγκεντρωθεί είναι προσβάσιμο από την αρχική σελίδα του ΠΑΜΕ, πατώντας στο αντίστοιχο banner στη δεξιά στήλη, καθώς και πηγαίνοντας απευθείας στη διεύθυνση: https://pamehellas.gr/tag/2021neametra.
-- Η κυβέρνηση επιδιώκει με νόμο να δώσει ένα ακόμα αποφασιστικό χτύπημα στο 8ωρο. Τι θα σημάνει αυτό για τους εργαζόμενους του κλάδου;
-- Η κυβέρνηση έρχεται να νομοθετήσει ανατροπές στο ωράριο και στον ημερήσιο χρόνο εργασίας, που τα τελευταία χρόνια τις βλέπουμε ήδη να ισχύουν στον κλάδο. Ειδικά για τις εταιρείες Πληροφορικής, μπορούμε να πούμε πως δεν είναι καινοτόμες μόνο όσον αφορά την ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών, αλλά και όσον αφορά την ανατροπή του 8ωρου. Τα τελευταία τρία χρόνια, για παράδειγμα, έχουμε σε μια σειρά τέτοιες εταιρείες εφαρμογή τροποποιητικών συμβάσεων εργασίας που καθιερώνουν το οκταμισάωρο, το εννιάωρο και το εννιαμισάωρο ανά βάρδια...
-- Μπορείς να αναφέρεις κάποια παραδείγματα;
-- Βεβαίως. Ενα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η «Unisystems» του ομίλου Φέσσα, δηλαδή του πρώην προέδρου του ΣΕΒ - ο οποίος ΣΕΒ δείχνει ιδιαίτερη πρεμούρα για το 10ωρο - που εδώ και δύο χρόνια επιβάλλει ατομικές συμβάσεις εργασίας με οκταμισάωρο ωράριο, βγάζοντας εκτός οκταώρου το μισάωρο διάλειμμα που δικαιούται ο εργαζόμενος. Οι συμβάσεις αυτές, πέρα από το να καταστρατηγούν το οκτάωρο, όριζαν πως η υπερεργασία δεν αμείβεται καθώς καλύπτεται από το μισθό των εργαζομένων. Μάλιστα, στη συλλογική αντίδραση των εργαζομένων και του συνδικάτου η εργοδοσία απάντησε με την εκδικητική, συνδικαλιστική απόλυση πρωτοπόρου συναδέλφου. Σχετικά δε με τις υπερωρίες που υπάρχουν στα τμήματα stand-by (τμήματα που ο εργαζόμενος κάποιες μέρες οφείλει να είναι διαθέσιμος όλο το 24ωρο αν προκύψει κάτι), δίνουν ρεπό ανάλογα με τις ώρες κι ένα αστείο επίδομα 50 ευρώ.
Αντίστοιχα, η εταιρεία «BEAT», που πλασάρεται ως πρότυπο των λεγόμενων start-up επιχειρήσεων, έχει επίσης επιβάλει οκταμισάωρη εργασία, ενώ στο πρώτο κύμα της πανδημίας προχώρησε σε δεκάδες απολύσεις.
Αλλη «ζηλευτή» start-up επιχείρηση είναι και η «Workable» (ελληνική «Google» έσπευσαν κάποιοι να τη χαρακτηρίσουν), η οποία έχει συμβάσεις 9ωρης εργασίας, ενώ με την έλευση της πανδημίας ξενοίκιασε τα γραφεία της, προχώρησε σε απολύσεις και όσοι μείνανε, δουλεύουν με τηλεργασία από το σπίτι.
Αλλη περίπτωση είναι η εταιρεία «European Dynamics», που υπογράφει συμβάσεις έργων με το ΝΑΤΟ μεταξύ άλλων. Εκεί, οι συμβάσεις εργασίας ποικίλλουν, δηλαδή μπορεί στο ίδιο τμήμα να δουλεύουν κάποιοι 8ωρο και άλλοι να δουλεύουν 10ωρο. Κι εκεί υπήρχαν δυναμικές παρεμβάσεις του Συνδικάτου, με την εργοδοσία να απαντάει με εκδικητική απόλυση συναδέλφου.
Επίσης, στην εταιρεία «ΑΤΟS-UNIFY» εδώ κι ένα χρόνο έχει ανακοινωθεί στους εργαζόμενους πως στο σύστημα «Εργάνη» δηλώνεται 9ωρη εργασία, χωρίς ωστόσο ακόμα να έχει προχωρήσει στη σύναψη τροποποιητικής σύμβασης. Πάντως, κι εκεί υπάρχουν τμήματα όπου δεν πληρώνονται οι υπερωρίες.
-- Στις Τηλεπικοινωνίες, ποια είναι η κατάσταση στις μεγάλες εταιρείες;
-- Ας ξεκινήσουμε με την «Vodafonε», που από μόνη της αποτελεί ένα ξεχωριστό κεφάλαιο. Το 2018 έφερε προς υπογραφή συμβάσεις που πετούσαν εκτός ωραρίου το καθιερωμένο διάλειμμα, δηλαδή οκταμισάωρες συμβάσεις. Τον Σεπτέμβρη του ίδιου έτους ο όμιλος έφερε προς υπογραφή και συμβάσεις 9ωρης απασχόλησης σε τμήματα Μηχανικών, Πληροφορικής, Μάρκετινγκ, τμήματα Οικονομικού κ.λπ. Πρακτικά δηλαδή σε τμήματα που δεν δουλεύουν με καθεστώς κυλιόμενων βαρδιών και δεν είναι τηλεφωνικά κέντρα. Το κεντρικό επιχείρημα της εργοδοσίας ήταν πως λόγω της ηλεκτρονικής δήλωσης υπερωριακής απασχόλησης που θέσπισε η προηγούμενη κυβέρνηση, με αυτόν τον τρόπο... προστατεύεται το ωράριο εργασίας, καθώς οι εργαζόμενοι θα φεύγουν από το γραφείο καθορισμένη ώρα χωρίς να πρέπει να κάτσουν παραπάνω. Στην τροποποιητική σύμβαση όμως που παρουσίασαν στους εργαζόμενους, «επεκτάθηκε» σε μία ώρα το διάλειμμά τους (έτσι στο 9ωρο, η παραπάνω αυτή ώρα δεν λογίζεται ως υπερωρία). Η εργοδοσία υποστήριζε πως η υπογραφή της τροποποιητικής σύμβασης ήταν προαιρετική, όμως σε ατομικό επίπεδο εκβίαζε μέσω προϊσταμένων και μάνατζερ, με επιχειρήματα που είχαν σχέση με την εξέλιξη του εργαζόμενου, τα μπόνους που λάμβανε και, συγκαλυμμένα σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμα και με την ίδια τη θέση εργασίας. Αυτά έγιναν γνωστά από τις ίδιες τις καταγγελίες των εργαζομένων.
Στον δε ΟΤΕ, έχουμε την πρακτική της αποκοπής έργου, δηλαδή να επινοικιάζει εργαζόμενους και να αναθέτει σε εργολάβους διάφορα έργα. Εκεί η εντατικοποίηση χτυπάει «κόκκινο», στο όνομα της έγκαιρης παράδοσης του έργου, εντός δηλαδή των προκαθορισμένων ημερομηνιών. Ενώ για τις απλήρωτες υπερωρίες οι εργαζόμενοι γίνονται «μπαλάκι» ανάμεσα στους εργολάβους και στη διοίκηση του ομίλου.
-- Αρα, διαπιστώνουμε πως τέτοιες πρακτικές υιοθετούνται ενιαία από τις επιχειρήσεις...
-- Εχει ενδιαφέρον να τονίσουμε πως οι μεγάλοι όμιλοι στον κλάδο παίζουν σε δύο ταμπλό αναφορικά με τις υπερωρίες. Από τη μία ισχυρίζονται πως δεν θέλουν οι εργαζόμενοι να δουλεύουν υπερωρίες, αλλά από την άλλη τονίζουν πως «εδώ κανείς δεν δουλεύει αυστηρά 8ωρο, γιατί δεν είμαστε Δημόσιο»...
Καλλιεργούν την κουλτούρα της αδήλωτης υπερωρίας. Ο εργαζόμενος θεωρείται σωστός αν βάζει σε ύψιστη προτεραιότητα την έγκαιρη παράδοση ενός έργου, ακόμα κι αν αυτό φαίνεται αδύνατο. Οποιος προσφέρεται να κάνει «το παραπάνω» επιβραβεύεται (ηθικά βεβαίως κατά κύριο λόγο...), ενώ ο εργαζόμενος που θα σχολάσει στην ώρα του, ενώ η δουλειά δεν έχει τελειώσει (ακόμα κι αν κανείς δεν του ζήτησε να κάτσει υπερωρία) θεωρείται πως έχει «νοοτροπία Δημοσίου», όπως λένε, «δεν έχει φιλοδοξία», «δεν ενδιαφέρεται για το έργο» κ.τ.λ... Σε άλλες περιπτώσεις, όταν κάποιος συμπληρώσει οκτάωρο και φεύγει πριν τελειώσει το αντικείμενό του, του λένε να το παραδώσει σε κάποιον άλλον συνάδελφο, για να το ολοκληρώσει το βράδυ και την επόμενη μέρα του επιρρίπτουν ευθύνες που ο συνάδελφός του ξενύχτησε! Επίσης, με τη δικαιολογία πως «δεν ξέρουμε πόση ώρα θα μας πάρει να τελειώσουμε τη δουλειά», δεν γράφονται υπερωρίες και ουσιαστικά οι εργαζόμενοι δουλεύουν «μαύρα» μέχρι την ολοκλήρωσή της.
Εννοείται πως όλα αντιμετωπίζονται με τη λογική «αν πέσουμε έξω χρονικά στη βάρδιά μας, τότε θα τεθεί εκτός όλο το χρονοδιάγραμμα», «θα εκτεθούμε», «θα χάσουμε το έργο», «ο πελάτης δεν θα μας πληρώσει και μπορεί να κινηθεί νομικά και ξέρεις, αυτά μαθαίνονται στην αγορά» - δηλαδή θα σε κυνηγάει πάντα η αποτυχία στο βιογραφικό σου... Ετσι πολλοί αναγκάζονται να ξενυχτάνε, προκειμένου να παραδώσουν εγκαίρως το έργο και «γράφοντας» αμέτρητες απλήρωτες υπερωρίες...
-- Ποια είναι η δράση του ΣΕΤΗΠ απέναντι στην επίθεση της εργοδοσίας και ενόψει του κυβερνητικού νομοσχεδίου;
-- Στο κλαδικό Συνδικάτο αντιπαλεύουμε την αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης των εργαζομένων που επιτυγχάνουν οι εργοδότες με τη διαδεδομένη μέθοδο της τηλεργασίας, την επέκταση του ωραρίου, την εντατικοποίηση, τη «διευθέτηση» του χρόνου εργασίας κ.λπ.
Ολο το προηγούμενο διάστημα, με μαχητικές παρεμβάσεις και κινητοποιήσεις υπερασπιζόμαστε το 8ωρο, αλλά δεν μένουμε μόνο σε αυτό. Διεκδικούμε μόνιμη και σταθερή δουλειά με 5ήμερο - 7ωρο - 35ωρο.
Δεν πατάμε την μπανανόφλουδα της ατομικής διεξόδου που οδηγεί στην εργασιακή περιπλάνηση, στην απομόνωση. Δεν αποδεχόμαστε τη λογική της ατομικής διαπραγμάτευσης που οδηγεί στη συμπίεση μισθών και σε απώλεια δικαιωμάτων. Αντίθετα, επιθετικά και συλλογικά, τόσο το ΣΕΤΗΠ όσο και τα επιχειρησιακά Σωματεία του κλάδου που κινούνται σε ταξική κατεύθυνση, διεκδικούμε υπογραφή κλαδικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας με πραγματικές και ουσιαστικές αυξήσεις στους μισθούς και με κατοχυρωμένα τα εργασιακά μας δικαιώματα.