Η σημερινή κατάσταση στο σύστημα Υγείας δεν είναι «φυσικό φαινόμενο»

Συζήτηση με την Αφροδίτη Ρέτζιου, γιατρό στο Νοσοκομείο «Θριάσιο» και πρόεδρο της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας

-- Πώς εξελίσσεται η κατάσταση στα δημόσια νοσοκομεία, αυτές τις μέρες της μάχης με τον κορονοϊό, που οι απαιτήσεις έχουν αυξηθεί ακόμα περισσότερο;

-- Προσπαθούμε με όσα μέσα διαθέτουμε, σε αυτές τις συνθήκες υποστελέχωσης, εντατικοποίησης, να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε. Ειδικά για ορισμένες ειδικότητες, πράγματι, οι απαιτήσεις έχουν αυξηθεί πάρα πολύ, ακριβώς εξαιτίας της εξελισσόμενης επιδημίας του κορονοϊού.

Ωστόσο, κάθε μέρα που περνάει έρχονται στην επιφάνεια - με τραγικό τρόπο σε αρκετές περιπτώσεις - οι χρόνιες ελλείψεις του δημόσιου συστήματος Υγείας, το οποίο καρκινοβατούσε όλα τα προηγούμενα χρόνια εξαιτίας της υποστελέχωσης και της κρατικής υποχρηματοδότησης.

Δεν έχουν εξασφαλιστεί ουσιαστικές προϋποθέσεις και δεν έχουν ληφθεί ακόμα και τώρα που μιλάμε όλα εκείνα τα αναγκαία μέτρα για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες από την επιδημία του κορονοϊού.

Εμείς ιεραρχούμε ορισμένα ζητήματα, τα οποία ακόμα και τώρα δεν έχουν υλοποιηθεί.

Το πρώτο κρίσιμο ζήτημα, που επιβεβαιώνεται και από την εμπειρία των υπόλοιπων χωρών, είναι αυτό με τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ). Υπάρχει μια υποδομή για να ανοίξουν άμεσα τουλάχιστον 100 κλίνες ΜΕΘ με την προϋπόθεση ότι θα προσληφθεί το αναγκαίο ιατρικό - νοσηλευτικό προσωπικό και αυτήν τη στιγμή που μιλάμε κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει.

-- Αυτές οι κλίνες υπάρχουν ήδη και είναι κλειστές επειδή δεν υπάρχει το προσωπικό να τις δουλέψει;

-- Βεβαίως υπάρχουν χρόνια τώρα και δεν ανοίγουν. Και είναι ένα από τα αιτήματα που προβάλλαμε και πριν ξεσπάσει η επιδημία του κορονοϊού. Αμεσα να προσληφθεί το αναγκαίο μόνιμο ιατρικό - νοσηλευτικό προσωπικό. Για 500 εργαζόμενους μιλάμε, για να μπορέσουν να λειτουργήσουν αυτά τα κλειστά κρεβάτια.

Τώρα, προσπαθούν με κάθε τρόπο, γιατί γνωρίζουν ότι το 5% των ανθρώπων που θα αρρωστήσουν, θα χρειαστούν νοσηλεία σε ΜΕΘ. Βέβαια, και αυτά να αναπτυχθούν, πάλι είναι πίσω από τις ανάγκες που υπήρχαν ακόμα και πριν από την εκδήλωση της επιδημίας.

-- Απαιτούνται και άλλα δηλαδή...

-- Για να καταλάβετε πόσο πίσω είναι από τις ανάγκες: Θα έπρεπε στην Ελλάδα να έχουμε τουλάχιστον 3.500 κλίνες ΜΕΘ. Και είναι ένα αίτημα ουσιαστικό, γιατί μειώνεται κατά 50% η θνητότητα. Αυτό έχει αποδειχθεί και στις περιπτώσεις της επιδημίας του κορονοϊού, αλλά και παλιότερα. Η έγκαιρη διασωλήνωση σε αυτές τις περιπτώσεις σώζει ζωές. Αυτά τα στοιχεία είναι αδιαμφισβήτητα και προέρχονται από τα επιδημιολογικά δεδομένα που έχουμε μέχρι στιγμής.

-- Τι άλλο ιεραρχείτε στις διεκδικήσεις σας;

-- Δεύτερο ζήτημα, επίσης πολύ σοβαρό, είναι αυτό της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Γιατί εδώ έχουμε τις συστάσεις της κυβέρνησης προς τον κόσμο να μείνει στο σπίτι, όσοι έχουν ήπια συμπτώματα.

Κι εμείς αναρωτιόμαστε αν τελικά είναι ο ασθενής αυτός που πρέπει να κάνει τη διαφορική διάγνωση και να αξιολογήσει τη βαρύτητα των συμπτωμάτων που παρουσιάζει. Δηλαδή, να πει «είναι ένα κοινό κρυολόγημα, είναι γρίπη, ή ίσως είναι κορονοϊός» και να παρακολουθείται. Του λένε να απευθυνθεί στον οικογενειακό γιατρό, αλλά οικογενειακοί γιατροί δεν υπάρχουν, τα Κέντρα Υγείας είναι αποψιλωμένα από προσωπικό. Πολύ περισσότερο στην επαρχία.

Η οδηγία του ΕΟΔΥ για την απομόνωση στο σπίτι ατόμων που ήρθαν σε επαφή με ύποπτο ή επιβεβαιωμένο κρούσμα είναι η διαμονή σε ξεχωριστό δωμάτιο από τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας. Αλήθεια, πόσες οικογένειες έχουν αυτήν τη δυνατότητα; Μέριμνα για όσους ζουν μόνοι τους, ηλικιωμένους δεν υπάρχει.

Τρίτο ζήτημα: Μέσα ατομικής προστασίας του ίδιου του υγειονομικού προσωπικού. Υπάρχουν βασικές ελλείψεις σε μάσκες, γυαλιά, ολόσωμες φόρμες.

Τέταρτο ζήτημα, η υποδομή των ίδιων των ΜΕΘ που λειτουργούν. Οπως, για παράδειγμα, αναπνευστήρες. Εχουμε έλλειψη.

Εμείς τα λέμε αυτά όχι για να περιγράψουμε με μελανά χρώματα την κατάσταση που επικρατεί, την οποία την γνωρίζουμε όλοι και κανείς δεν την αμφισβητεί, αλλά γιατί τώρα, έστω, την τελευταία στιγμή πρέπει να πάρουμε μέτρα. Αυτά τα αναγκαία μέτρα είναι το ελάχιστο που μπορεί να γίνει.

-- Η κυβέρνηση πάντως ισχυρίζεται ότι εξήγγειλε 2.000 θέσεις για τα δημόσια νοσοκομεία...

-- Στο ένα μετά το άλλο στα νοσοκομεία ένα τμήμα του προσωπικού μπαίνει σε απομόνωση γιατί έχει έρθει σε επαφή με ασθενείς που πριν επιβεβαιωθούν, θεωρούνταν ύποπτα κρούσματα. Και είναι ένα ζήτημα αυτό των ελλείψεων στον σχεδιασμό που υπάρχει. Γιατί για να υπάρχει διαλογή των περιστατικών, να περιθάλπονται αυτοί οι ασθενείς πριν επιβεβαιωθεί ότι έχουν νοσήσει από κορονοϊό, πρέπει να υπάρχει και η κατάλληλη υποδομή, που σε αρκετές περιπτώσεις δεν υπάρχει. Πώς θα αντικατασταθεί αυτό το προσωπικό;

Αλλά και το σύνολο των 2.000 προσλήψεων να γίνει και κανείς από τους υγειονομικούς που εργάζεται τώρα να μην αρρωστήσει, που δεν μπορεί να συμβεί, με το ποσοστό μετάδοσης μεταξύ υγειονομικών και ασθενών να αγγίζει το 30%, βάσει στοιχείων από τις άλλες χώρες, πάλι το προσωπικό θα είναι πολύ πίσω από τις ανάγκες. Οταν μιλάμε για τουλάχιστον 30.000 κενές οργανικές θέσεις.

Συνάδελφοι που δικαιούνται την άδεια «ειδικού σκοπού» δεν μπορούν να την πάρουν. Εχουμε τέτοιες περιπτώσεις, συναδέλφων που και οι δύο είναι υγειονομικοί, ή που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες και δεν μπορούν να είναι στην πρώτη γραμμή.

Μιλάει η κυβέρνηση για 2.000 προσλήψεις, τις οποίες τις ακούμε από το καλοκαίρι, πριν δηλαδή την εμφάνιση της επιδημίας. Και αυτές με ημερομηνία λήξης. Και ενώ ο υπουργός Υγείας απευθύνει δήθεν «δραματικές εκκλήσεις» στους γιατρούς να προσληφθούν στο δημόσιο σύστημα Υγείας με διετείς συμβάσεις - άφηνε μάλιστα να εννοηθεί ότι θα τους μονιμοποιήσει - τελικά τους προσλαμβάνει για ένα χρόνο και μετά τους απολύει.

-- Πάντως, ανακοινώθηκε προχτές ότι 500 περίπου προσλήψεις έχουν ολοκληρωθεί και ότι θα ακολουθήσουν κι άλλες...

-- Δεν είναι το θέμα οι 500 πάνω - κάτω, όταν έχεις 30.000 κενές οργανικές θέσεις σε οργανισμούς που είναι πολύ πίσω από τις ανάγκες. Η ΝΔ έβαλε λουκέτο σε δημόσιες μονάδες Υγείας, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν τις άνοιξε ποτέ. Θυμίζω ότι ο υπουργός Υγείας Αδωνις Γεωργιάδης το έλεγε και περηφανευόταν κιόλας: «Αν χρειαστεί θα κλείσω και νοσοκομεία».

Αρα και αυτές οι 2.000 προσλήψεις να γίνουν και κανείς από εμάς να μην αρρωστήσει, κανείς να μην κάνει χρήση της άδειας «ειδικού σκοπού», ακόμα και αν κανείς από εμάς δεν ανήκε σε κάποια ευπαθή ομάδα, δεν αντιμετώπιζε δηλαδή κάποιο πρόβλημα υγείας, πάλι θα ήμασταν πολύ πίσω από τις πραγματικές ανάγκες. Πολύ περισσότερο τώρα εξαιτίας των αυξημένων αναγκών λόγω της επιδημίας του κορονοϊού.

-- Πώς κρίνετε τα μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση και σε άλλους κλάδους, για την προστασία των εργαζομένων και της δημόσιας υγείας;

-- Υπάρχουν σοβαρά ζητήματα σε χώρους εργασίας, που επίσης σηκώνουν μεγάλο βάρος στην αντιμετώπιση της επιδημίας του κορονοϊού. Δείτε τι γίνεται, για παράδειγμα, με τους εργαζόμενους των σούπερ μάρκετ, όπου η εργοδοσία δεν τους έχει διαθέσει επαρκή μέτρα προστασίας, ενώ έρχονται σε επαφή με εκατοντάδες χιλιάδες κόσμο, κι από πάνω εντατικοποιεί και «ελαστικοποιεί» ακόμα περισσότερο την εργασία τους. Για άδεια βέβαια ούτε λόγος αυτές τις μέρες.

Αυτό δεν είναι όμως κίνδυνος για τη δημόσια υγεία; Κίνδυνος για τη δημόσια υγεία είναι οι συναθροίσεις των 10 ατόμων και άνω; Και βέβαια, δεν μπαίνει ζήτημα να αγνοήσουμε ή να μη συμμορφωθούμε στις οδηγίες των ειδικών. Αλλο πράγμα αυτό και άλλο πράγμα να σιωπάς, να συναινείς σε μια πολιτική που ευθύνεται για το γεγονός ότι σήμερα το δημόσιο σύστημα Υγείας δεν είναι θωρακισμένο, ή όταν στο όνομα της αντιμετώπισης της επιδημίας καταστρατηγούνται ακόμα και στοιχειώδη εργατικά και λαϊκά δικαιώματα.

-- Πώς βλέπετε να εξελίσσεται η κατάσταση στο δημόσιο σύστημα Υγείας το επόμενο διάστημα που είναι κρίσιμο;

-- Εμείς επιμένουμε ότι πρέπει τώρα να ληφθούν όλα τα αναγκαία μέτρα, ώστε πραγματικά κανείς ασθενής να μη χάσει τη ζωή του, ενώ μπορεί να σωθεί. Και σημειώνουμε σε όλους τους τόνους ότι η ατομική ευθύνη, που μας υπενθυμίζουν κάθε τρεις και λίγο, δεν μπορεί να υποκαθιστά την κρατική ευθύνη.

Στο τέλος, για οποιαδήποτε εξέλιξη, θα ενοχοποιήσουν εμάς, τους εργαζόμενους, το λαό συνολικά. Ε όχι! Πρέπει να απολογηθούν. Και τώρα πρέπει να διεκδικήσουμε να πάρουν όλα τα μέτρα που απαιτούνται.

Τώρα να γίνουν έκτακτες μαζικές προσλήψεις γιατρών, νοσηλευτών, τραυματιοφορέων, όλων των ειδικοτήτων. Τώρα να ανοίξουν τα κλειστά κρεβάτια ΜΕΘ. Τώρα επίταξη κλινών, κλινικών και κρεβατιών ΜΕΘ. Επιστράτευση και ένταξη όλων των ιδιωτών γιατρών στον κρατικό σχεδιασμό για την αντιμετώπιση της επιδημίας.

Τώρα είμαστε αντιμέτωποι με την επιδημία του κορονοϊού. Και στο μέλλον θα έχουμε επιδημίες. Αλλά αυτές οι τραγικές ελλείψεις και το γεγονός ότι το δημόσιο σύστημα Υγείας είναι ανοχύρωτο, ανεπαρκές, δεν είναι φυσικό φαινόμενο. Θα μπορούσε να αντεπεξέλθει με πολύ καλύτερους όρους, αν ήταν στελεχωμένο, αν είχε την κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή, αν λαμβάνονταν όλα τα άλλα μέτρα που διεκδικούμε.

Με ψυχραιμία, αισιοδοξία και μαχητικότητα προχωράμε. Να δυναμώσει η φωνή της διεκδίκησης για μέτρα προστασίας για την υγεία του λαού.