Όταν οι ιδιωτικοποιήσεις δολοφονούν

O πόλεμος για τον έλεγχο των δημόσιων αγαθών συνεχίζεται…

Υπάρχουν κάποια επιχειρήματα για το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, που τα «παπαγαλίζουν» όσοι θαυμάζουν τον σύστημα όπου το κεφάλαιο κυριαρχεί και γίνεται ασύδοτο.Έτσι λοιπόν ακούμε συχνά από κυβερνητικά χείλη, πως με την ιδιωτικοποίηση των κρατικών επιχειρήσεων, διασφαλίζεται ο εκσυγχρονισμός της επιχείρησης και η ανάπτυξη της για το δημόσιο συμφέρον. 

Με βάση και αυτό το επιχείρημα, η χώρα μας βρίσκεται υπό καθεστώς ξεπουλήματος, καθώς ΤΑΙΠΕΔ, κυβέρνηση βγάζουν στο σφυρί, λιμάνια, αεροδρόμια, θάλασσες και ακτές, σιδηροδρόμους, το νερό και τη γη μας.

Βέβαια οι θιασώτες του καθεστώτος  αυτού, αποκρύπτουν πως πίσω από αυτό το επιχείρημα κρύβεται μια σκληρή πραγματικότητα που λέει πως η «ανάπτυξη» υπάρχει μόνο για τους λίγους, δηλαδή γι αυτούς που αρπάζουν φθηνά τον δημόσιο πλούτο και φουσκώνουν τις τσέπες τους από τα κέρδη.

Ο λεγόμενος «εκσυγχρονισμός» βέβαια για τον οποίον αναφέρονται δεν είναι άλλος από την βιτρίνα, καθώς, οι ιδιώτες  «επενδυτές» ξοδεύουν  ελάχιστα για την ουσία της  συντήρησης των υποδομών, αφού πρόκειται για έναν τομέα όπου το κόστος  είναι μεγάλο και προφανώς ασύμφορο για τις τσέπες τους.

Έτσι γινόμαστε μάρτυρες γεγονότων που αποδεικνύουν πως στην κούρσα του ανταγωνισμού η ανθρώπινη ζωή δεν έχει καμία απόλυτος αξία.

Τραίνα, ιδιώτες και θύματα

Προχθές, Πέμπτη 14/07, για παράδειγμα, το ΤΑΙΠΕΔ και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ανακοίνωσαν την πώληση  του ΤΡΑΙΝΟΣΕ στους Ιταλούς έναντι των 45 εκατ. Ευρώ.

Μεταξύ των πολλών επιχειρημάτων για την υποτιθέμενη θετική εξέλιξη της πώλησης, η κυβέρνηση μέσω των εκπροσώπων της, διατυμπανίζει πως ο ΤΑΙΝΟΣΕ πουλήθηκε σε κρατική επιχείρηση και όχι σε ιδιώτες.

Επίσης ο Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Ιταλικής εταιρείας σιδηροδρόμων, προσπάθησε να καθησυχάσει τους εργαζόμενους πως η εταιρεία Ferrovie Dello Stato Italiane  έχει επιλεγεί ως «ο καλύτερος εργοδότης» στην Ιταλία.

Όμως πέρα από όλα αυτά, κουβέντα δεν γίνεται πως βασικοί τομείς της διαχείρισης και ανάπτυξης  της συγκεκριμένης εταιρείας είναι ιδιωτικοποιημένοι.

Επίσης δεν γίνεται καμία κουβέντα  πως η εταιρεία στα πλαίσια των λεγόμενων αναδιαρθρώσεων, προχώρησε σε μαζικές απολύσεις  εργαζομένων μειώνοντας το προσωπικό στο μισό: από 216.310 εργαζομένους το 1988 σε 112.018 το 1999.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως από το 1998 μέχρι σήμερα,τους 14 μεγάλους σταθμούς της Ιταλίας, τους διαχειρίζεται μια εταιρεία που ίδρυσε ο όμιλος  της  κρατικής Ferrovie Dello StatoItaliane. 

Η συγκεκριμένη εταιρεία με την ονομασία Grandi Stazioni S.p.A. είναι ιδιωτικοποιημένη, καθώς βασικοί μέτοχοι της,όπως φαίνεται και στην επίσημη ιστοσελίδα, είναι η εταιρεία ελαστικών Pirelli, οι Γαλλικοί σιδηρόδρομοι, αλλά και ο όμιλος Benetton.

Η συνεδρίαση πάντως για το ξεπούλημα της  ΤΡΑΙΝΟΣΕ από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, συνέπεσε με ένα τραγικό γεγονός που συνέβη στη γειτονική χώρα.

Η  σύγκρουση των δύο τραίνων και ο θάνατος25 ανθρώπων στη Νότια Ιταλία πριν λίγες μέρες φουντώνει την συζήτηση για τον ρόλο των ιδιωτών σε καίριους τομείς της οικονομίας.

Στη Ιταλία, ένα μέρος των σιδηροδρόμων το διαχειρίζονται ιδιώτες αποκομίζοντας  κέρδη, ενώ την ίδια ώρα φαίνεται πως δεν αναλαμβάνουν μέτρα για την ασφάλεια των πολιτών.

Από την είδηση,  πέρα του ατυχήματος και  τον θάνατο 25 ανθρώπων στην Ιταλία, αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι να παρακολουθήσεις κανείς τι συνέβη, αλλά και να δούμε ποιος είναι υπεύθυνος για το συμβάν.

Έτσι βλέπουμε πως με βάση τα πρώτα στοιχεία το ατύχημα πραγματοποιήθηκε στο κομμάτι εκείνο του σιδηροδρόμου όπου το διαχειρίζεται μια άλλη ιδιωτική περιφερειακή σιδηροδρομική εταιρεία, η Ferrotramviaria.

Η εταιρεία έχει έδρα το Μπάρι και διαχειρίζεται τις σιδηροτροχιές που συνδέουν την πρωτεύουσα της Πούλια με περιφερειακές πόλεις τόσο στον βορρά όσο και στο αεροδρόμιο της περιοχής και λειτουργεί περίπου 20 ηλεκτροκίνητους σιδηροδρομικούς συρμούς.

Αερομεταφορές και ανταγωνισμός

Στον κλάδο των αερομεταφορών σε παγκόσμιο επίπεδο τα στοιχεία είναι ακόμα πιο τραγικά. Η ιδιωτικοποιήσεις, και ο ανταγωνισμός των εταιρειών έχουν δημιουργήσει ένα εφιαλτικό τοπίο με την έλλειψη ασφάλειας να κυριαρχεί.  Όσο για τα εργασιακά δικαιώματα, αυτά έχουν πάει περίπατο και  έχουν εξαφανισθεί εδώ και καιρό.

Τα τελευταία χρόνια μπήκαν δυναμικά στην αγορά οι εταιρείες χαμηλού κόστους, καθώς μπορούν πλέον να είναι πιο ανταγωνιστικές. Το μοντέλο άλλωστε των εταιρειών αυτών επιδιώκουν να ακολουθήσουν και οι περισσότερες εταιρείες.

Πρόκειται συνεπώς για εταιρείες που παρέχουν χαμηλού κόστους υπηρεσίες και απευθύνονται στα χαμηλά  εισοδήματα, δηλαδή στη πλειοψηφία του λαού.

Ο αριθμός όμως  των θυμάτων από αεροπορικά δυστυχήματα που σημειώθηκαν  το 2014, ο οποίος ήταν αυξημένος σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, πυροδότησαν τις συζητήσεις για τα επίπεδα ασφάλειας στις αεροπορικές εταιρείες.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα  αποτελεί το σήμα κινδύνου που εξέπεμψαν το 2012 εντός λίγων λεπτών τρεις πιλότοι της ιρλανδικής αεροπορικής εταιρείας χαμηλού κόστους Ryanair. 

Τα αεροσκάφη αδυνατούσαν να προσγειωθούν στο αεροδρόμιο της Μαδρίτης, εξαιτίας κακών καιρικών συνθηκών,  γι αυτό και κατευθύνθηκαν προς τη Βαλένθια.

Ωστόσο, τα αποθέματα καυσίμων των τριών αεροσκαφών επαρκούσαν οριακά για την έκτακτη αλλαγή του δρομολογίου. Σύμφωνα με την μαρτυρία των πιλότων ως αιτία του συμβάντος είναι  αυστηρή οικονομική πολιτική που ακολουθεί η διεύθυνση της εταιρείας.

Ακόμα πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα της απελευθερωμένης αγοράς στο χώρο των αερομεταφορών, αλλά και το που οδηγεί η κούρσα του ιδιωτικού ανταγωνισμού είναι τα όσα συμβαίνουν στις περιοχές της Νοτιοανατολικής Ασίας.

Τα τελευταία δέκα χρόνια στις περιοχές αυτές, λόγω της απελευθέρωσης της αγοράς, φύτρωσαν σαν τα μανιτάρια οι εταιρείες χαμηλού κόστους και τα ατυχήματα είναι καθημερινό φαινόμενο.

Σε δημοσίευμα της εφημερίδας «ΕΘΝΟΣ» τον Γενάρη του 2015 με τίτλο  «Μύθοι και αλήθειες για τις αεροπορικές τραγωδίες στην Ασία»,  διαβάζουμε χαρακτηριστικά «…μόνο η LionAir (μία από τις πιο ραγδαία αναπτυσσόμενες εταιρείες χαμηλού κόστους που το 2013 προχώρησε σε μία παραγγελία-μαμούθ 234 νέων Airbus) είχε επτά δυστυχήματα, μεταξύ άλλων ένα τον Απρίλιο του 2013, όταν Boeing 737-800 συνετρίβη λίγο έξω από το Μπαλί. Το αεροσκάφος έπεσε στο νερό στην προσπάθειά του να προσγειωθεί. Και οι 108 άνθρωποι που επέβαιναν στο αεροσκάφος διασώθηκαν».

Στις αρχές του 2014, αεροπλάνο της Lion προσγειώθηκε τόσο άσχημα στο αεροδρόμιο του Μπαλί, που αναπήδησε τουλάχιστον τέσσερις φορές μέχρι να τα καταφέρει. Αλλα ατυχήματα στην περιοχή ήταν η συντριβή το 2005 πτήσης της MandalaAirlines της Ινδονησίας σε κατοικημένη περιοχή, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 149 άτομα, 100 στο αεροσκάφος και 49 στο έδαφος. Επίσης, την Πρωτοχρονιά του 2007 χάθηκαν τα ίχνη ενός Boeing 737-400 της AdamAir. Το αεροσκάφος, με 102 επιβαίνοντες είχε ξεκινήσει από την πόλη Σουραμπάγια με προορισμό την πόλη Μανάντα. Χρειάστηκαν οκτώ μήνες μέχρι να βρεθούν τα μαύρα κουτιά της πτήσης, ενώ η άτρακτος του αεροσκάφους παραμένει στον βυθό του ωκεανού.»

Θα πούμε το νερό… νεράκι

Ένα ακόμα θύμα των γενικευμένων ιδιωτικοποιήσεων είναι βέβαια και το νερό. Η συζήτηση για το ξεπούλημα του νερού στη χώρα μας και η ιδιωτικοποίηση του βρίσκεται στο επίκεντρο .

Πρόκειται για μια ακόμα προσπάθεια να πουληθεί ένα δημόσιο αγαθό πάνω στο οποίο θα γίνουν μπίζνες για την κερδοφορία κάποιων οικονομικών κολοσσών.

Ο PeterBrabeck-Letmathe, πρόεδρος της Nestlé το 2013 είχε εκφράσει τις απόψεις του για το νερό… θεωρώντας πως δεν είναι ανθρώπινο δικαίωμα.

Είχε πει τότε… «Υπάρχουν μερικές παρανοήσεις σχετικά με τις ιδέες μου για το νερό. Ας το κάνω ξεκάθαρο από την αρχή: Πάντα υποστήριζα το ανθρώπινο δικαίωμα στο νερό. Ο καθένας θα πρέπει να έχει αρκετό, καθαρό, ασφαλές νερό για τις καθημερινές του ανάγκες (50-100 λίτρα ημερησίως) αλλά όχι για να γεμίζει την πισίνα του  ή να πλένει το αυτοκίνητο του. Υπάρχει μια διαφορά.

Πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε για το νερό. Μέχρι το 2015 περίπου 1,8 δισεκατομμύρια άνθρωποι θα ζουν σε περιοχές χωρίς επάρκεια νερού. Η έλλειψη αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζουμε σήμερα. Πρέπει να αρχίσουμε να αναγνωρίζουμε το νερό σαν ένα πολύτιμο πόρο. Το νερό θα πρέπει να έχει καλύτερη διαχείριση και καλύτερη τιμολόγηση. Το να δώσουμε αξία στο νερό είναι προϋπόθεση για να επενδύσουμε στην έρευνα νερού». «Το νερό όπως κάθε άλλο διατροφικό αγαθό θα πρέπει να έχει αγοραστική αξία. Η ιδέα ότι το νερό αποτελεί ανθρώπινο δικαίωμα, προέρχεται από εξτρεμιστικές μη κυβερνητικές οργανώσεις».

Η πείρα όμως από τις πρακτικές ιδιωτικοποιήσεων έχουν δείξει πως το αποτέλεσμα είναι καταστροφικό για τον λαό, τόσο όσο αφορά το κόστος  (αύξηση τιμολογίων) όσο και για την δημόσια υγεία.

Ας πάμε πίσω στο 1989 στη Μεγάλη Βρετανία και ας δούμε λοιπόν τι είχε συμβεί όταν η Θάτσερ προχώρησε σε πλήρη ιδιωτικοποίηση του συστήματος ύδρευσης. Η Μάργκαρετ Θάτσερ ιδιωτικοποιεί το δίκτυο ύδρευσης στην Αγγλία και την Ουαλία προς τα τέλη της δεκαετίας του 80. Είναι από τις πρώτες χώρες της Ευρώπης που εφάρμοσαν αυτή την πολιτική όσον αφορά στο νερό.

Το πρώτο σοβαρό αποτέλεσμα της «επιτυχημένης» πολιτικής των ιδιωτικοποιήσεων ήταν να αυξηθούν τα τιμολόγια του νερού κατά 50 %.

Ακόμα και σήμερα λόγω  εκείνης της πολιτικής επιλογής που έδωσε τεράστια κερδοφορία στο εγγλέζικο κεφάλαιο, οι τιμές του νερού παραμένουν υψηλές ενώ  ανατράπηκαν όλα τα επιχειρήματα που μιλούσαν πως λόγω του ανταγωνισμού θα μειωνόταν οι τιμές.

Η Αργεντινή κάποια χρόνια αργότερα το 1993 παρέδωσε τη δημοτική ύδρευση σε ένα σύστημα πολυεθνικών και τοπικών εταιρειών. Τότε η Παγκόσμια Τράπεζα έσπευσε να συγχαρεί την κίνηση της Αργεντινής χαρακτηρίζοντάς την ως την πιο ελπιδοφόρα επένδυση. Όμως η χαρά δεν κράτησε πολύ.

Οι εταιρείες για να μπορέσουν να  αυξήσουν τα κέρδη τους, μείωσαν τα έξοδα συντήρησης, ενώ δεν προχώρησαν στην αντικατάσταση των παλιών σωλήνων, με αποτέλεσμα το νερό να πλημμυρίζει τις φτωχότερες συνοικίες.

Στη Νότια Αφρική η ιδιωτικοποίηση του δικτύου ύδρευσης είχε ως αποτέλεσμα μια από τις χειρότερες επιδημίες χολέρας στις φτωχές συνοικίες του Γιοχάνεσμπουργκ το 2000-2002.

Η επιδημία ξεκίνησε όταν οι κάτοικοι των παραγκοπόλεων αποσυνδέθηκαν από το ιδιωτικό δίκτυο ύδρευσης επειδή αδυνατούσαν να πληρώσουν τους αυξημένους λογαριασμούς.

Χωρίς ασφαλές αποχετευτικό σύστημα και χωρίς πρόσβαση σε καθαρό νερό, οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να πίνουν νερό από τα μολυσμένα ποτάμια της περιοχής. Η επιδημία χολέρας είχε ως αποτέλεσμα να αρρωστήσουν περισσότεροι από 100.000 και τουλάχιστον 100 να χάσουν τη ζωή τους.

Επίσης στην Βολιβία,  στην φτωχότερη χώρα της Νότιας Αμερικής,  ο λαός ξεσηκώθηκε  ενώ ξεκίνησε  ο «πόλεμος του νερού», όπου και ολοκληρώθηκε το 2000 με νεκρούς και τραυματίες, συμπεριλαμβανομένων παιδιών… Στη διάστημα της ιδιωτικοποίησης τα τιμολόγια του νερού αυξήθηκαν κατά 300% και πλέον, ενώ οι πολίτες απαγορευόταν ακόμη και να μαζέψουν νερό της βροχής. 

Σύμφωνα με την Unicef και τα στοιχεία που δημοσιοποίησε το 2015 κατά την Παγκόσμια ημέρα νερού, πάνω από 748 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο δεν έχουν πρόσβαση στο πόσιμο νερό λόγω της ακραίας φτώχειας.

Η ανακοίνωση αναφέρει «Η πρόσβαση σε πόσιμο νερό ήταν μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας, δηλώνει η UNICEF εν όψει της Παγκόσμιας Ημέρας Νερού, αλλά για 748 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, η πρόσβαση και μόνο σε αυτό το ζωτικό αγαθό εξακολουθεί να αποτελεί πρόκληση.

Τα παραπάνω αποτελούν κάποια παραδείγματα που αναδεικνύουν την μια πλευρά των αποτελεσμάτων των ιδιωτικοποιήσεων και της κυριαρχίας του κεφαλαίου. 

Η κερδοφορία είναι πάνω από όλα. Η σκληρή πραγματικότητα δεν μπορεί να κρυφτεί,  καθώς τα πάντα θυσιάζονται στο βωμό του κέρδους. Ακόμα και η ανθρώπινη ζωή…

ΗΛΙΑΣ ΣΚΥΛΛΑΚΟΣ